Spich di gezaghebber Edison Rijna riba 21 di òktober / Toespraak van Gezaghebber Edison Rijna op 21 oktober

 

Spich di gezaghebber Edison Rijna riba 21 di òktober

 

Kralendijk – Apresiabel siudadano,

 

Mi kier kuminsá awe ku bon notisia, menshonando ku e último 13 dianan ku a pasa no tabatin ningun kaso nobo di COVID-19 na nos isla. Mi ta hopi kontentu ku e logro akí. Pa mi esaki ta prueba, ku si nos tur uni forsa i kumpli ku e reglanan di higiena i distansia sosial, nos por frena plamamentu di e vírùs riba nos isla. Esaki ta nifiká tambe ku awor ta ora pa paso pa paso  nos kuminsá adaptá i òf suavisá e reglanan ku ta na vigor aktualmente. Manera por ehèmpel e reglanan pa pasahero ku ke biaha di Hulanda òf Kòrsou bini Boneiru. I tambe e reglanan ku tabata konta pa nos aki na Boneiru.   

   

Awor nos por puntra, dikon esaki mester bai paso pa paso? E kontesta ta pasombra nos sa unda nos ke bai. Nos ke mantené e situashon kaminda nos tin tiki kaso di hende ku a pega ku e vírùs. Nos ke ta den un  sitashon kaminda nos por kontrolá i manehá e kantidat di kasonan di COVID-19.Ta p’esei nos no ta bai kambia tur kos den un tiru i na grandi. Loke nos ta bai hasi ta trese poko poko algun kambio i wak kon esei ta bai resultá den práktika. Nos mester tene kuenta tambe kon situashon di COVID-19 ta desaroyá den e paisnan for di kual normal tin basta pasahero ta bini Boneiru. Periódikamente nos lo wak kon kosnan ta kanando promé ku nos bini ku mas kambio.

 

Nos ta distinguí 6 fase den e krísis di corona, i e riesgonan ku nan ta enserá. Tin un skema kaminda ta splika pa kada fase kiko ta e medidanan ku ta drenta na vigor e ora ei. Den fase number  1 situashon ta stabil i no tin niun kaso di hende ku a pega ku e vírùs. E riesgo ku tin hende di afo ta pega hende lokal ku e vírùs ta chikitu. Den e fase akí e úniko reglanan ta esnan di higiena i di tene bo mes na distansia di 1,5 mei. Den e delaster fase, esun di seis tin un brote masal di e vírùs i nos mester bai den un lockdown.  Den e periodo ku ta tras di lomba nos tabata den fase 4. Djaluna 26 di òktober awor nos ta pasa ofisialmente di fase 4 pa fase 3 ku e reglanan ku ta korespondé ku e fase ei. Por haña e skema riba nos website www.boneirukrisis.com. Pronto nos ta bai publiká mas splikashon detayá di e skema riba nos site.  

 

Mi ke papia awor di e kambionan ku ta na kaminda. Pa kuminsá nos a hasi un petishon ayera na ministerio di Relashon Eksterior di Hulanda, pa Boneiru bira un destinashon ku kódigo hel. Awor aki ainda Boneiru tin kódigo oraño.  Asina ku nos sa kiko ta resultado,  mi ta informá boso di esei.  

 

Pasahero for di Kòrsou por bini Boneiru ku avion òf  boto entrante djaluna 26 di òktober benidero, basta nan a hasi e PCR tèst pa mas tardá 72 ora promé ku e buelo i resultado di e tèst ta negativo . Nan mester tin un deklarashon di salú tambe di Salubridat Públiko di Boneiru. Por haña esaki riba nos website òf pidi unu na publichealth@bonairegov.com.

Por lo pronto lo tin di djaluna te ku djaweps 4 buelo pa dia for di Kòrsou. 

 

Pasahero di Boneiru por biaha bai Kòrsou.Ora di bin Boneiru bèk nan mester laga hasi e PCR tèst na Kòrsou pa mas tardá 72 ora promé ku nan buelo. E resultado mester ta negativo. Ora nan bini Boneiru bèk nan no tin nodi di bai den karentena. 

Pasaheronan di Statia i Saba por biaha bin nos isla sin tèst di PCR. Statia i Saba ta forma huntu ku nos isla un asina yamá bubble. Ke men un área den kua ta seif pa biaha. 

Pasaheronan di Aruba, Sint Maarten, Canada i Merka por bini Boneiru, via Korsou basta nan hasi e PCR tèst pa mas tardá promé ku nan buelo i resultado di e tèst ta negativo. Nan tambe mester yena e deklarashon di salú di departamento di Salubridat Públiko.  

 

Ta prologá prohibishon pa buelo direkt for di Merka ku dos siman te medio novèmber. 

Si e kondishonnan keda bon, nos por suavisá mas ainda i habri pa mas  pais  ora esaki ta responsabel. Ku esaki mi kier duna un perspektiva na nos sektor turístiko. 

 

Ta bai remplasá e ordenansa di emergensia ku ta na vigor awor pa un otro. E ordenansa di emergensia nobo ta drenta na vigor djaluna 26 di òktober 2020 i e ta bálido te ku 15 di novèmber 2020. Ta nesesario pa bini ku un ordenansa di emergensia nobo,  ya ku ta asina por regla por ehèmpel e kondishonnan pa pasahero ku ke bini Boneiru. 

 

Entrante djaluna 26 di òktober 2020 kasino i skol di deporte tin mag di habri atrobe si nan tene nan mes na instrukshon di departamento di Salubridat Públiko. Siman pasá a hiba kombersashon ku algun di nan. Si nan ke habri mas trempan, nan por hasi esei despues di un kontrol di inspektor di  Supervishon i Mantenshon. 

Pa loke ta trata trabou, ta konsehá pa sigui traha mas tantu ku ta posibel for di kas. 

 

Promé ku mi finalisá mi ke bisa lo siguiente. Si tin algu ku nos a siña den e lunanan ku ta tras di lomba, esei ta ku nos ta bon prepará pa atendé ku e situashon di krísis. Nos a pasa den tempu  kaminda tabatin basta hende ku a pega ku e vírùs. Tur esei nos a sa di superá. Danki pa boso koperashon ounke tin biaha  kisas no tabata fásil pa kumpli ku e reglanan.    

 

Mi ke pidi tur hende pa ta konsiente ku nos lo por sigui suavisá e medidanan solamente si nos sigui kumpli. Esta kumpli ku e reglanan di higiena, tosa i nister den bo èlebog, mantené distansia sosial di 1,5 meter. I evitá pa ta den grupo grandi di hende. Ta asina so nos por sigui lucha kontra e vírùs di corona. Mi ta konta ku boso tur.  Protehá bo mes i bo sernan kerí. Huntu nos por. Huntu nos ta logra kontra corona. 

 

 

 

Toespraak van Gezaghebber Edison Rijna op 21 oktober

 

Kralendijk – Beste burger,

 

Vandaag wil ik met goed nieuws beginnen, en wel dat de laatste 13 dagen geen nieuwe gevallen van COVID-19 zijn bijgekomen op ons eiland. Ik ben heel blij dat we  dit voor elkaar hebben gekregen. Voor mij is dat het bewijs, dat als we de krachten bundelen en ons aan de regels van hygiëne en sociale afstand houden, we de verspreiding van het virus kunnen afremmen. Het betekent ook dat het nu tijd is om stap voor stap te beginnen met de regels die nu nog van kracht zijn aan te passen. Bijvoorbeeld de regels voor reizigers die uit Nederland of Curaçao naar Bonaire willen reizen. En ook de regels die voor ons hier op Bonaire van kracht waren.

 

Waarom moet dit stap voor stap gaan? Het antwoord is dat we weten welke kant we uit willen. We willen dat het zo is dat er  weinig gevallen zijn van mensen die met het virus zijn besmet. Een situatie waarin we het aantal gevallen van COVID-19 kunnen controleren en beheersen. Daarom gaan we niet alles op grote schaal en in één klap veranderen. Wat we gaan doen is langzaamaan enkele veranderingen doorvoeren en kijken hoe dit in de praktijk gaat. We moeten ook rekening houden hoe de situatie rondom COVID-19 zich ontwikkelt in juist die landen van waaruit normaal veel reizigers naar Bonaire komen. We zullen regelmatig bekijken hoe de zaken lopen, voordat we met meer veranderingen komen.

 

We onderscheiden 6 fases in de coronacrisis en de risico’s die ze inhouden. Er is een schema waarin voor elke fase wordt uitgelegd  welke maatregelen genomen moeten worden. In fase 1 is de situatie stabiel en zijn er geen gevallen van mensen die besmet zijn met het virus. Het risico dat mensen uit het buitenland lokale mensen met het virus besmetten is klein. In deze fase zijn de enige regels die van hygiëne en jezelf aan een afstand van 1,5 meter houden. In de laatste fase, de zesde, is er een massale uitbraak van het virus en moeten we in een lockdown. In de periode die we achter de rug hebben zaten we in fase 4. Op maandag 26 oktober gaan we officieel van fase 4 naar fase 3 met de regels die bij die fase horen. Het schema is te vinden op onze website www.bonairecrisis.com. Binnenkort zullen we een uitgebreide uitleg van dit schema op onze site publiceren.    

 

Ik wil het nu hebben over de veranderingen die eraan komen. Om te beginnen hebben we gisteren aan het ministerie van Buitenlandse Zaken gevraagd om voor Bonaire van code oranje naar code geel te gaan. Het RIVM onderzoekt nu of dat kan. Zodra het resultaat bekend is, zal ik jullie daarover informeren. 

 

Reizigers uit Curaçao kunnen vanaf 26 oktober 2020 met het vliegtuig of de boot naar Bonaire. Ze moeten wel uiterlijk 72 uur voor de vlucht de PCR-test doen en het resultaat moet negatief zijn. Ze moeten ook een gezondheidsverklaring van de Afdeling Publieke Gezondheid van Bonaire invullen. Dat is op onze website te vinden of per mail aan te vragen op   

publichealth@bonairegov.com. Voorlopig zijn er van maandag t/m donderdag dagelijks 4 vluchten uit Curaçao. 

 

Passagiers uit Bonaire kunnen naar Curaçao reizen. Bij terugkeer op Bonaire moeten ze uiterlijk 72 uur voor hun vlucht de PCR-test doen op Curaçao. Het resultaat moet negatief zijn. Als ze terug zijn op Bonaire hoeven ze niet in quarantaine. 

 

Passagiers uit Sint Eustatius en Saba die naar ons eiland reizen hoeven geen PCR test te doen. Sint Eustatius en Saba vormen samen met ons eiland een zogeheten bubble. Dus een gebied waarin het veilig is om te reizen. 

Passagiers uit Aruba, Sint Maarten, Canada en de Verenigde Staten kunnen via Curaçao  naar Bonaire komen. Ze moeten wel uiterlijk 72 uur voor vertrek een PCR test doen en het resultaat moet negatief zijn. Ze moeten ook de gezondheidsverklaring van de afdeling Publieke Gezondheid invullen.  

 

Het vliegverbod voor directe vluchten vanuit de Verenigde Staten wordt met twee weken verlengd. 

Als de voorwaarden gunstig blijven, kunnen we de maatregelen nog meer versoepelen en open gaan voor meer landen wanneer dat verantwoord is. Ik wil hiermee perspectief bieden aan onze toeristische sector.  

 

De noodverordening die nu van kracht is wordt door een andere vervangen. De nieuwe noodverordening treedt op maandag 26 oktober 2020 in werking en is tot en met 15 november 2020 geldig. De nieuwe noodverordening is nodig omdat op die manier bijvoorbeeld de voorwaarden geregeld kunnen worden voor passagiers die naar Bonaire willen komen. 

 

Vanaf maandag 26 oktober 2020 mogen casino’s en sportscholen open, als zij zich houden aan de richtlijnen van Publieke Gezondheid. Vorige week is er met een aantal van hen gesproken. Als zij eerder dan maandag open willen, kunnen zij na een controle van Toezicht en Handhaving open. 

Als het om werken gaat, raden we aan om zo veel mogelijk vanuit huis te werken. 

 

Voordat ik eindig wil ik nog het volgende zeggen. Als er iets is dat we de afgelopen maanden hebben geleerd, dan is het wel dat we goed voorbereid zijn om in een crisissituatie te handelen. We hebben tijden gehad waarin veel mensen met het virus besmet waren. En we hebben dat allemaal doorstaan.  Dank voor jullie aandeel daarin ook al was het soms misschien lastig om de regels op te volgen.     

 

Ik wil aan iedereen vragen om zich bewust te zijn dat we de maatregelen alleen kunnen blijven versoepelen, als we doorgaan met ons aan de regels te houden. Dat wil zeggen de hygiëneregels, hoesten en niezen in de elleboog en op 1,5 meter afstand van anderen blijven.  

 

Ik reken op jullie allemaal. Zorg goed voor jezelf en voor elkaar.  Samen kunnen we dat. Samen lukt het ons om corona te bestrijden.