Boneiru ta wak bèk riba un aña di gobernashon ku hopi logro  / Bonaire kijkt terug op een bestuurlijk goedgevuld jaar

Boneiru ta wak bèk riba un aña di gobernashon ku hopi logro 

Kralendijk – Pa loke ta trata gobernashon 2019 a bira un aña ku hopi logro pa Entidat Públiko Boneiru kaminda rápidamente despues ku e Kolegio Ehekutivo nobo a sinta (dia 8 di aprel) por a realisá resultadonan konkreto. 

Mesora den su promé dianan ya kaba Kolegio Ehekutivo a haña su mes konfrontá ku algun kestion agudo ku tabata eksigí intervenshon inmediato. Por ehèmpel nèt na ora por a evitá daño ekonómiko grandi ora ku den konsulta ku ministerio di Asuntunan Interno i Relashonnan den Reino a sigurá presensia di un toubot, di manera ku nos haf por a keda habrí pa barkunan krusero i barkunan di karga mas grandi. E situashon na e kompanianan anónimo Bonaire International Airport i Oil Trading Bonaire tabata asina preokupante ku mester a nombra un gerensia interino ku urgensia pa garantisá kontinuidat i siguridat, di manera ku intervenshon di Inspekshon di Ambiente di Biba i Transporte (Inspectie Leefomgeving en Transport) no tabata nesesario.

A restablesé konfiansa

Maneho finansiero tambe tabata eksigí tur atenshon di Kolegio Ehekutivo pa motibu di e menasa real di un instrukshon. Den e promé lunanan Kolegio Ehekutivo prinsipalmente mester a paga kandela i esei ku masha tiki material di paga kandela. Paralelo na esei den e periodo ei a invertí hopi den rekuperá konfiansa di ministerio di Asuntunan Interno i Relashonnan den Reino i otro departamentunan. Segun tempu tabata bai a fortifiká e relashon di trabou ku Den Haag i ehekushon di e Akuerdo Intergubernamental a kuminsá kana bon. Esaki entre otro a resultá den un kantidat grandi di akuerdonan konkreto di koperashon, manera: 

– Infrastruktura i Maneho di Awa / Asuntunan Interno i Relashonnan den Reino kada unu ta kontribuí ku maksimalmente 1 mion euro pa kaba traha e instalashon di purifikashon di awa shushi, di manera ku awa purifiká enbes di resultá den laman ta bira disponibel pa entre otro finnan di agrikultura.

– Anualmente Salubridat Públiko, Bienestar i Deporte ta pone 1,5 mion euro disponibel pa ehekushon di e Akuerdo Karibense di Deporte i Prevenshon (Caribisch Sport- en Preventieakkoord) pa promoshon di un estilo di biba salú. 

– Infrastruktura i Maneho di Awa a primintí un supsidio di 1 mion euro pa aña komo aporte pa tene awa di bebe pagabel.

– Salubridat Públiko, Bienestar i Deporte ta kontribuí na lantamentu di un Job Center pa yuda hendenan ku ta buska trabou haña un trabou.

– Asuntunan Interno i Relashonnan den Reino a primintí 2,5 euro pa infrastruktura pa 500 kas di hür sosial ku Fundashon Cas Boneriano ta bai traha. 

– Infrastruktura i Maneho di Awa ta bai di akuerdo ku e petishon pa pone 3 mion euro disponibel pa drecha kaminda i traha kaminda rònt di skolnan.

– Salubridat Públiko, Bienestar i Deporte ta pone 6 mion euro disponibel pa e programa Boneiru Salú i Vital. 

– Infrastruktura i Maneho di Awa ta kontribuí ku sèn i ekspertisio na ehekushon di un prohibishon di plèstik desechabel.

– Salubridat Públiko, Bienestar i Deporte ta reservá 10 mion dòler pa entre otro profeshonalisá akohida pa mucha na Hulanda Karibense i hasi esaki aksesibel.

– Huntu ku Entidat Públiko Boneiru, Infrastruktura i Maneho di Awa ta pone 2,1 mion dòler disponibel pa hasi Waf Nelson Petrus ‘Nello’ Craane (waf di sùit) mas largu, renobá waf di piskadó i traha waf di Chachacha di nobo.

– Union Oropeo ta sostené profeshonalisashon di maneho di hubentut i hóbennan ku un supsidio di 3,95 mion euro.

Desishonnan di Kolegio Ehekutivo

Banda di sera akuerdonan ku Reino i Union Oropeo Kolegio Ehekutivo independientemente a tuma tambe un kantidat grandi di desishon. Algun ehèmpel di eseinan:

– A drecha e sentronan di bario di Amboina, Tera Kòrá i Nort’i Saliña, e otronan ta bini despues.

– Indebon a kuminsá ofresé deporte i moveshon den nos barionan. 

– Ta bai usa resultado di un oumento di sobretasa riba un di dos kas i edifisionan komersial (anualmente 750.000 dòler) na benefisio di agrikultornan, piskadónan i sektor deportivo.

– A yena vakaturanan ku tabata habrí na direktoradonan i Huntanan di Komisario di kompanianan anónimo di gobièrnu.

– A entregá tur reportahe finansiero ku lei ta preskribí na tempu na Kolegio di supervishon finansiero.

– A entregá Presupuesto 2020 na tempu na Konseho Insular.

– A tuma medida pa sigurá suministro di kombustibel.

– A renobá Ordenansa di Tráfiko riba Kaminda.

– A oumentá impuesto (headtax) pa pasaheronan krusero.

– E ordenansa nobo di subsidio di hür ta sòru pa preisnan di hür hustu pa kasnan di hür sosial.

– A kuminsá ku trabounan di reparashon di nos ret di kaminda, den bisindario di KFC i Kaya Mgr. Nieuwindt dilanti Garashi POLO. 

– Konstrukshon di e infrastruktura rònt di skolnan ta bai kuminsá i ta repartí den 3 fase. E promé fase ta Skol Ámplio Papa Cornes, e di dos fase ta Kolegio Rayo di Solo / Strea Briante i e di tres fase ta Kolegio Luis Bertran. 

Embolbimentu

Banda di e kasonan konkreto aki Kolegio Ehekutivo a pone pasonan tambe pa promové embolbimentu di nos komunidat ku gobernashon. Por ehèmpel a realisá e programa di gobernashon ‘Pa nos tur, atraves di nos tur i di nos tur’ ku koperashon di mas ku 100 suidadano, empresario i organisashon ku a duna nan aporte. Mas grandi ainda tabata e aporte ku a bini di nos komunidat durante e Konferensia Kickoff Plan Maestro 2030. A fortifiká komunikashon ku Konseho Insular mediante entre otro introdukshon di un Boletin Informativo pa Konseho Insular (Raadsinformatiebrief) ku ta sali periódikamente.

Ku vários instituto ku ta di importansia pa Boneiru a hasi e lasonan mas fuerte, manera ‘Raad van State’, Asosashon di Munisipionan Hulandes, Asosashon di ‘Wethouder’, Tweede i Eerste Kamer etc. A forma gruponan di direkshon pa hasi  koperashon ku e ministerionan mas efektivo na momentu di atendé ku sierto problemanan i a hasi palabrashon ku munisipionan tokante kompartimentu di konosementu i eksperensia.

 

Ambishon

Kolegio Ehekutivo ta wak bèk riba un periodo inisial intensivo kaminda entre otro mester a enfoká riba atendementu ku mantenshon atrasá i hasi preparashonnan pa pa profeshonalisashon di e aparato gubernamental. Por ripará ku e relashon di koperashon a bira mas mihó ku e ministerionan na momentu di ehekushon di e prioridatnan ku ta formulá den e Akuerdo Intergubernamental. Vários mandatario hulandes durante nan bishitanan di trabou na Boneiru a duna muestra di un interes sinsero pa bienestar di pueblo di Boneiru. 

Kolegio Ehekutivo tin e ambishon pa sigui hisa e velosidat ku ta kuminsá proyektonan nobo kuné i Kolegio Ehekutivo ta kla pa kontinuá ku e koperashon fruktífero ku Konseho Insular, e diferente ministerionan, Kolegio di supervishon finansiero, kompanianan anónimo di gobièrnu, fundashonnan i organisashonnan i por último pero sigur no ménos importante: nos suidadanonan. Gezaghebber Edison Rijna i diputadonan Nina den Heyer, James Kroon i Elvis Tjin Asjoe ta deseá tur habitante di Boneiru felis dianan di Pasku, un kambio di aña seif i un próspero aña 2020. 

 

 

 

Bonaire kijkt terug op een bestuurlijk goedgevuld jaar

 

Kralendijk, 22 december 2019 – 2019 is in bestuurlijke zin een goedgevuld jaar voor het openbaar lichaam Bonaire geworden waarin al snel na het aantreden van het nieuwe Bestuurscollege (op 8 april) concrete resultaten konden worden geboekt.

Het BC werd meteen al in de eerste dagen geconfronteerd met enkele brandende kwesties die onmiddellijk ingrijpen vereisten. Zo werd de problematiek rond de sleepboot meteen aangepakt en ook de situatie bij de overheidsnv’s Bonaire International Airport en Oil Trading Bonaire was zo precair dat met spoed een interim-directie moest worden aangesteld om de continuïteit en de veiligheid te waarborgen zodat ingrijpen van de Inspectie Leefomgeving en Transport niet nodig was.

Vertrouwen hersteld

Het financieel beheer eiste eveneens de volle aandacht van het Bestuurscollege vanwege de reële dreiging van een aanwijzing. In de eerste maanden was het voor het Bestuurscollege vooral branden blussen en dat met weinig blusmiddelen. Parallel daaraan is in die periode veel geïnvesteerd in het terugwinnen van het vertrouwen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de andere departementen. Gaandeweg is de werkrelatie met Den Haag versterkt en kwam de uitvoering van het Bestuursakkoord goed op gang. Dat heeft mede geresulteerd in een groot aantal concrete samenwerkingsovereenkomsten zoals:

– I&W/BZK dragen elk maximaal 1 miljoen euro bij aan het afbouwen van de rioolwaterzuiveringsinstallatie waardoor gezuiverd afvalwater in plaats van in zee te worden geloosd beschikbaar komt voor o.a. landbouwdoeleinden.

– VWS stelt jaarlijks 1,5 miljoen euro beschikbaar voor het uitvoeren van het Caribisch Sport- en Preventieakkoord ter bevordering van een gezonde leefstijl.

– I&W zegt een subsidie van jaarlijks 1 miljoen euro toe als bijdrage aan het betaalbaar houden van drinkwater.

– SZW draagt bij aan de oprichting van een Job Center om werkzoekenden te helpen bij het vinden van een baan.

– BZK zegt 2,5 miljoen euro toe voor de infrastructuur ten behoeve van 500 door Fundashon Cas Bonairiano te bouwen sociale huurwoningen.

– I&W honoreert het verzoek 3 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de verbetering en aanleg van wegen rond scholen.

– VWS trekt 6 miljoen euro uit voor de uitvoering van het programma Bonaire Gezond en Wel.

– I&W draagt met geld en expertise bij aan de invoering van een verbod op wegwerpplastic.

– SZW reserveert 10 miljoen dollar voor o.a. het professionaliseren en toegankelijk maken van kinderopvang in Caribisch Nederland.

– I&W stelt samen met het OLB 2,1 miljoen dollar beschikbaar voor de verlenging van de Zuidpier, de renovatie van de visserspier en de vernieuwing van de Chachachapier. 

– De Europese Unie steunt het professionaliseren van het jeugd- en jongerenbeleid met een subsidie van 3,95 miljoen euro.

BC-besluiten

Naast het sluiten van overeenkomsten met het Rijk en de EU heeft het Bestuurscollege ook een groot aantal eigenstandige besluiten genomen. Een kleine greep daaruit:

– De buurthuizen Amboina, Tera Kora en Nort Saliña zijn opgeknapt, anderen volgen.

– Indebon is begonnen met het aanbieden van sport en beweging in de wijken.

– De opbrengst van een verhoging van opcenten op een tweede woning en bedrijfspanden (jaarlijks 750.000 dollar) wordt aangewend ten behoeve van landbouwers, vissers en de sportsector.

– Openstaande vacatures bij directies en Raden van Commissarissen van overheidsnv’s zijn vervuld.

– Alle wettelijk voorgeschreven financiële rapportages zijn op tijd aan het College financieel toezicht aangeboden. 

– De begroting 2020 is tijdig ter vaststelling aan de Eilandsraad aangeboden.

– Er zijn maatregelen genomen om de brandstofvoorziening veilig te stellen.

– De Wegen- en Verkeersverordening is vernieuwd.

– De headtax voor cruisepassagiers is verhoogd.

– De nieuwe verhuursubsidieverordening zorgt voor eerlijke huurprijzen van sociale huurwoningen.

– de herstelwerkzaamheden aan ons wegennet zijn gestart, rondom de KFC en de Kaya Mgr. Nieuwindt bij Garage POLO

– De aanleg van de infrastructuur rondom scholen gaat beginnen en is in 3 fases verdeeld: 1e fase is de Brede School Papa Cornes, 2e fase is de Kolegio Rayo di Solo/Strea Briante en de 3e fase is de Kolegio Luis Bertran.

 

Betrokkenheid

Naast deze concrete zaken heeft het Bestuurscollege ook stappen gezet om de betrokkenheid van de samenleving bij het openbaar bestuur te bevorderen. Zo kwam het bestuursprogramma ‘Van, door en voor ons allemaal’ tot stand met medewerking van meer dan honderd burgers, ondernemers en organisaties die input leverden. Nog groter was de inbreng vanuit de samenleving bij de Kickoff Masterplan2030 Conference. De communicatie met de Eilandsraad is versterkt met o.a. de introductie van een periodieke RaadsInformatieBrief.

Met tal van voor Bonaire belangrijke instituten zijn de banden aangehaald zoals de Raad van State, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, de Wethoudersvereniging, de Tweede en Eerste Kamer etc.. Er zijn stuurgroepen geformeerd om de samenwerking met ministeries bij het aanpakken van knelpunten effectiever te maken en met gemeenten zijn afspraken gemaakt over het delen van het kennis en ervaring.

 

Ambitie

Het Bestuurscollege kijkt terug op een intensieve startperiode die mede in het teken stond van het aanpakken van achterstallig onderhoud en het treffen van voorbereidingen voor het professionaliseren van het overheidsapparaat. De verbeterde samenwerkingsrelatie met ministeries komt tot uitdrukking bij de uitvoering van in het Bestuursakkoord vastgelegde prioriteiten. Meerdere bewindspersonen hebben tijdens werkbezoeken aan Bonaire blijk gegeven van oprechte interesse voor het welzijn van de Bonairiaanse bevolking.   

Het Bestuurscollege heeft de ambitie het tempo waarin nieuwe projecten worden opgestart in 2020 verder op te voeren en kijkt daarvoor uit naar voortzetting van de vruchtbare samenwerking met de Eilandsraad, de ministeries, het College financieel toezicht, overheidsnv’s, stichtingen en organisaties en last but not least de burgers. Gezaghebber Edison Rijna en de gedeputeerden Nina den Heyer, James Kroon en Elvis Tjin Asjoe wensen alle inwoners van Bonaire fijne Kerstdagen, een veilige jaarwisseling en een gezond 2020.