KIKO TA PASANDO

E uniko kaminda ku bo ta haña tur informashon kompletamente gratis. Klik anto lesa. Manda tur loke bo ke pa wordu publika i invitashon pa kubri rueda di prensa na e Email: kikotapasando@outlook.com

GOBIERNUNOTISIA

Preguntanan enkuantu kosto di bida di e Boneriano

 

 Na Kolegio Ehekutivo di Entidat Públiko di Boneiru

Parke Wilhelmina #1

Kralendijk

Bonaire C.N

 

Apresiabel Kolegio,

 

Nos ekonomia ta rekuperando poko poko, apesar ku nos ta ketu bai bou di menasa serio di Covid-19 i su variantenan. Opviamente ta un bon notisia ku nos a lesa ku nos turismo di stay-over a kuminsá rekuperá i ku  a kuminsá na risibí bishita di e barkunan  krusero, ku lo por nifiká un rekuperashon di e sektor aki tambe. Esaki ta nifiká ku trabounan ku a paralisá pa largu tempu lo reanudá atrobe, miéntras nos ta karga e speransa ku kuponan di trabou nobo lo habri pa esnan ku a pèrdè trabou i pa esnan ku ta buskando un empleo riba e merkado laboral awor ku nan a kaba skol. Esaki ta nifiká ku gobièrnu tin e tarea di manehá nos ekonomia frágil ku hopi dedikashon pa loke ta e aspekto di kosto di hasi negoshi pero tambe pa vigilá den un forma skèrpi desaroyonan riba gastunan ku lo influensia nos kosto di bida. E último aki ta pa garantisá ku nos ta mantené i hasta mehorá nos forsa di kompra.

 

Kosto di hasi negoshi  i gastunan pa e konsumidó

Den e Akuerdo di Kralendijk ku gobièrnu komo un di e partnernan den e Diálogo Sentral a sostené, a pone atenshon riba e aspekto aki. Pa tal rason mi  preguntanan riba e aria aki hasiendo uso di artíkulo 45 di Reglamentu di Órden i ku petishon pa kontestá esakinan verbal den nos próksimo reunion di Konseho Insular:

 

  1. Kosto di produkshon di energia pa motibu ku invershonnan nesesario pa alkansá produkshon duradero i sostenibel tin un menasa grandi riba dje i ya kaba komunidat a sinti e oumento ku a tuma lugá i ku lo sigui den e aña benidero sin ku tin un perspektiva ku e lo ta manehabel. WEB a bati alarma ku ya e produkshon di energia alternativa a baha di 33% te ku 25%, miéntras ku si no hasi invershonnan esaki lo sigui baha debí na kresementu di e uso kombiná ku preisnan karu pa kombustibel ku tin ku usa pa e produkshon. 

 

Supsidio ku Hulanda ta duna durante e periodo di  pandemia lo bai stòp segun informashonnan risibí. EZK no a tuma un desishon ainda riba e plan di invershon ku WEB a presentá:

  • Kiko ta e argumentonan ku EZK ta usando pa no tuma e desishon aki?
  • Ki esfuerso gobièrnu huntu ku WEB ta hasiendo pa mustra ku WEB a hasi tur posibel pa kontené su gastunan di operashon i ku realmente e mester di e inyekshon aki a korto plaso?
  • Gobièrnu huntu ku WEB tin un plan B dado kaso e desishon di EZK ta negativo o surgi tardansa den toma di e desishon? Por a kompartí esaki ku Konseho Insular?
  1. Kosto di Internet no ta den “verhouding” ku e servisio ku TELBO ta duna, miéntras ku aki tambe e supsidio ku a duna lo bai na terminá ku e konsekuensia ku e gastunan aki ta bai kore atrobe tantu pa e komersiante komo e konsumidó.
  • Kon a para ku e “doorlichting” ku mester a hasi na Telbo den kuadro di e reorganisashon di BHM manera CRM-link a proponé? I si a hasi e “doorlichting” aki kiko ta e rekomendashonnan ku a sali for di esaki pa kontené e gastunan?
  • A saka vakatura pa e funshon di direktor di Telbo NV. Telbo awor si ta disponé di un direktor nobo i ki plan di reorganisashon di e kompania aki tin pa término korto nos mira resultado? Tabatin un overdrachtsrapport di e direktor anterior ku por fasilitá kopia di dje na Konseho Insular?
  1. Pa hopi tempu kaba ta papia di introdukshon di transporte públiko. Transporte públiko ta un di e komponentenan ku e Regioplan a indiká ku ta influensiá kosto di bida haltu den nos komunidat. 

Kon a para ku e proyekto piloto i ki rekomendashon a sali for di e proyekto aki ku por keda implementá?

Ki dia Konseho Insular por spera un plan di aserkamentu pa e proyekto aki keda realisá?

  1. Konekshon entre e islanan ta un responsabilidat di Hulanda. Resientemente a sali na kla ku un rapòrt ku a keda kompilá a indiká ku e gastunan pa konektividat aéreo entre e islanan BES, pero tambe entre e islanan ABC ta demasiado haltu i ku ta indispensabel pa supsidiá un parti 

 

supstansial di e gastunan aki na benefisio di e konektividat entre e islanan. Kiko Kolegio ehekutivo a hasi konkretamente pa e rekomendashonnan di e rapòrt aki keda implementá?

  1. Ya ta bayendo tres gobiernu di OLB ku ta papiando di e proyekto maritimo di ferry interinsular. 
  • Kolegio Ehekutivo a tene kontakto ku e otro dos gobiernunan, respektivamente Aruba i Korsou? 
  • Kiko a pasa ku e palabrashonnan entre e tres gobiernunan na aña 2012, 2016 i 2018? 
  • Den e kuadro aki di drechamentu di nos piernan; a tene kuenta ku mester adaptá un pier na Kralendijk pa por risibí un ferry? 
  1. Nos ta dependé pa 90% di importashon di produkto for di afó. 
  • Tin un maneho o estudio kon nos por mitigá e efekto di kostonan haltu riba nos pueblo konsumido i tambe nos sektor privá unda kosto di hasi negoshi ta haltu loke ta stroba kreashon di kupo di trabou? 
  • Konseho Insular ke sa kon a sigui ku e desaroyo di e haf di karga nobo; ta negoshando ku WEB pa traslado di e edifisio di WEB asina e haf por bira realidat na Hato? Nos ke tur dokumentashon -inkluyendo Rapport di Royal Haskonig 2009 i rapport di KPMG di 2013 i tur rapport of memorandum di Port of Amsterdam despues di 2014 en adelante- al kaso di e tematika aki. Ki avanse tin den e proyekto aki? 
  1. Tin un akuerdo ku Port of Amsterdam.
  • Kolegio Ehekutivo por informá e konseptonan di puerto ku a negoshá pa Boneiru? 
  • Por informa e desaroyonan efektivo ku ta enkaminando ku Havenkantoor? 
  • Gustosamente Konseho Insular lo ke haña un presentashon di Havenmeester riba e proyekshon di nos desaroyo di Haf pa e proksimo 5 aña.
  1. Mester konstatá ku tin e persepshon den komunidat ku riba tereno di preis pa kuminda tin un “free for all” ta tumando lugá. Maneho di preis, apesar ku nos tin merkado liber ta un responsabilidat di Entidat Públiko. 
  • Ki ta e instrumentonan ku Entidat Públiko ta usando pa manehá desaroyo iresponsabel di preisnan riba nos isla? Mi ta referí aki no solamente na preis di komestibel, pero tambe na preisnan den konstrukshon i 

 

otro sektornan ku ta di influensia riba e gastunan mensual di e konsumidó. 

Basá riba ekspektativa internashonal preis di petroleo ta bai duplifika den fin di aña, komienso di aña nobo; kiko ta e preparashonnan ku gobiernu di Boneiru ta hasiendo pa evitá ku nos pueblo ta sera i habri aña ku gastunan inesperá na supermerkadonan i na pompnan di gasolin aki na Boneiru?

  1. Kiko ta e importansia di e Fundashon di Tienda pa Konsumidó den kuadro di e kontrol di preis i kalidat di produktonan ku konsumidónan ta usa diariamente? Basá riba e presentashon di Tienda pa Konsumido na Konseho Insular, Frakshon Coffie a keda preokupá i ke sa konkretamente si ta bèrdat ku ta bai baha e presupuesto di e NGO aki ku 50%. Teniendo kuenta ku inflashon, kosto di bida i limitashon di kuminda, nos ke puntra ku ta e momentu adekuá pa trese un deskrepansia na e institushon aki ku ta yuda nos pueblo krusa e tempu malu ku nos ta bibando den. Nos a komprondé ku ta kita fondonan di un NGO lokal pa hiba na un NGO no-lokal. Nos ke sa kiko ta berdat riba e echo aki. 

 

E preguntanan aki ta pa desifrá ku realmente tin akshonnan ta tumando lugá den kuadro di alsa e kalidat di bida di nos hendenan konteniendo e gastunan den un kuadro akseptabel i asina kontribuí positivamente na limitá pobresa i sigur kontené esaki pa e no sigui krese i sali for di man pa esnan mas vulnerabel den nos komunidat.

 

Atentamente,

 

___________________________

Désirée E. Coffie

Miembro di Konseho Insular di Boneiru

Share this page to Telegram

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: