DIA MUNDIAL DI NIR – WERELD NIEREN DAG

DIA MUNDIAL DI NIR

Kralendijk – E aña aki atrobe riba e di dos djaweps di mart ta selebrá Dia Mundial di Nir (World Kidney Day). Esaki ta un inisiativa konhunto di e fundashonnan internashonal di nir. E meta di e dia aki ta pa hasi hendenan mas konsiente di e importansia di nos nirnan, stimulá komportashon preventivo i skrutiná hendenan ku diabétis i preshon di sanger haltu riba presensia di malesa di nir króniko. Di importansia ta tambe ku dòkternan ta konsiente di nan ròl importante den señalamentu tempran di e riesgonan pa haña un malesa di nir króniko òf e presensia di esaki i e posibilidat di un transplante di nir i donashon di órgano. Pa pidi atenshon riba esaki mundialmente ta duna informashon i edukashon ku komo meta prevenshon, señalamentu tempran i tratamentu efektivo di malesanan di nir.

E tema di e aña aki ta: ‘Malesa di nir i obesidat, un estilo di bida salú pa nirnan salú’. Nos nirnan ta órganonan importante den nos kurpa ku entre otro ta yuda deshasí di sushi, tene e kantidat di salu i líkido den nos kurpa na nivel i produsí hormona. Obesidat ta un faktor di riesgo grandi pa e desaroyo di un malesa di nir. E tin un influensia direkto riba e desaroyo di malesa di nir króniko i terminal. Tambe e ta oumentá e riesgo di desaroyo di e faktornan di riesgo mas importante pa malesanan di nir króniko manera diabétis i preshon di sanger haltu. Pa un gran parti por prevení obesidat i malesa króniko di nir. Por logra esaki ku un estilo di bida salú ku énfasis riba nutrishon salú i moveshon.

For di e investigashon ‘Kon salú Boneiru ta’ di aña 2000 ta resultá ku 50% di adultonan na Boneiru tin sobrepeso, mientras ku investigashon bou di muchanan di 4 pa 14 aña na Boneiru na aña 2015 ta mustra ku 1 di kada 4 mucha tin sobrepeso. Den e kuadro di promoshon di salú e departamentu di Salubridat Públiko ta traha ku diferente programa pa stimulá un estilo di bida salú serka henter e poblashon di Boneiru i mas spesífiko serka hobennan, manera entre otro ‘Gezonde School/JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht)’ – Skol Salú/Hoben Sa Bo Peso Adekuá. E departamentu ta implementá e programanan aki den koperashon ku diferente instansia den komunidat boneriano. Un estilo di bida salú kombiná ku un nutrishon salú i sufisiente moveshon ta yuda prevení malesanan di nir i tambe otro malesanan króniko.

Durante e periodo di 9 di mart te ku 12 di mart e Departamentu di Dialisá Nir di Fundashon Mariadal huntu ku Fundashon di Nir Boneiru ta organisá diferente aktividat ku informashon den medionan di komunikashon.

E diputado enkargá ku Salubridat Públiko na Boneiru, sra N. den Heyer, ke stimulá henter poblashon pa yega na un estilo di bida salú pa prevení no solamente malesanan di nir, pero tambe sobrepeso i otro malesanan króniko. Tambe e diputado ke deseá tur hende ku ta sufri di malesanan di nir den nos komunidat tur kos bon i ta apoyá nan pa sigui un patronchi di kome salú i un estilo di bida salú. Ku esaki por prevení komplikashon. Sigui e konseho i instrukshonnan di bo internista, spesialista, dòkter di kas i dietista, enfermera i otro profeshonalnan.

E konseho pa tur hende ta: ‘drenta den moveshon!’ den kuadro di un estilo di bida salú i nirnan salú.

WERELD NIEREN DAG

Kralendijk – Dit jaar wordt wederom op de tweede donderdag in maart de Wereld Nieren Dag (World Kidney Day) gehouden. Dit is een gezamenlijk initiatief van de internationale nierstichtingen. Het doel van deze dag is mensen meer bewust te maken van het belang van onze nieren, het stimuleren van preventief gedrag en screening van mensen met diabetes en hoge bloeddruk op de aanwezigheid van chronische nierziekte. Van belang is ook dat dokters zich bewust zijn van hun belangrijke rol in het vroegtijdig signaleren van de risico’s op of de aanwezigheid van een chronische nierziekte en op de mogelijkheid van niertransplantatie en orgaandonatie.
Om hier aandacht voor te wekken wordt wereldwijd voorlichting en educatie gegeven met als doel preventie, vroegtijdige signalering en effectief behandelen van nierziekten.

Het thema van dit jaar is: “Nierziekte en obesitas, gezonde leefstijl voor gezonde nieren”. Onze nieren zijn belangrijke organen in ons lichaam die o.a. helpen afvalstoffen af te voeren, de zout- en vochtbalans op peil te houden en hormonen aan te maken.
Obesitas is een grote risicofactor voor de ontwikkeling van nierziekte. Het heeft een directe invloed op de ontwikkeling van chronische en terminale nierziekte. Het verhoogt tevens het risico op het ontwikkelen van de belangrijkste risicofactoren voor chronische nierziekte zoals diabetes en hoge bloeddruk. Obesitas en chronische nierziekte zijn grotendeels te voorkomen. Dit kan door een gezonde leefstijl met nadruk op een gezonde voeding en beweging.

Uit het onderzoek “Kon Salu Boneiru ta” van 2000 blijkt dat 50% van de volwassenen op Bonaire overgewicht heeft, terwijl onderzoek onder kinderen van 4 – 14 jaar op Bonaire in 2015 laat zien dat 1 op de 4 kinderen overgewicht heeft.

De afdeling Publieke Gezondheidszorg werkt in het kader van gezondheidsbevordering met verschillende programma’s om een gezonde leefstijl te stimuleren bij de hele bevolking van Bonaire en specifiek bij jongeren, zoals onder andere de Gezonde School/JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht).
Deze programma’s worden uitgevoerd in samenwerking met verschillende instanties in de Boneriaanse gemeenschap. Een gezonde leefstijl met gezonde voeding en voldoende beweging helpt om nierziekten én andere chronische ziekten te voorkomen.
De afdeling Nierdialyse van Fundashon Mariadal organiseert samen met de Nierstichting Bonaire gedurende de periode van 9 maart tot en met 12 maart verschillende activiteiten met informatie via de media.
De Gedeputeerde belast met Publieke Gezondheid op Bonaire, mw. N. den Heyer, wil de hele bevolking stimuleren om te komen tot een gezonde leefstijl om niet alleen nierziekten maar ook overgewicht en andere chronische ziekten te voorkomen. Ook wil de Gedeputeerde alle mensen met nierziekten binnen onze gemeenschap het beste toewensen en stimuleren tot een gezond eetpatroon en leefstijl. Hiermee kunnen complicaties worden voorkomen. Volg de adviezen en instructies op van uw internist/specialist/arts en diëtist, verpleegkundige en andere professionals.
Het advies aan iedereen is: “kom in beweging!” in het kader van een gezonde leefstijl en gezonde nieren!