Cft: “Ehekushon rápido i desidido di reformanan struktural ta importante i  determinante pa Kòrsou”

Cft: “Ehekushon rápido i desidido di reformanan struktural ta importante i  determinante pa Kòrsou”

Willemstad – “Kòrsou mester ehekutá lihé i ku determinashon e reformanan ku mester fortifiká e pais den un forma duradero”, asina Kolegio di supervishon finansiero Kòrsou i Sint Maarten (Cft) ta deklará. E instrukshon ku Konseho di Minister di Reino a duna Kòrsou na yüli, kombiná ku ehekushon di e Strategia di Kresementu, ta brinda oportunidat pa kambia e rumbo na un manera sostenibel. 

 

Konseho di Minister di Reino riba 12 di yüli 2019 a duna gobièrnu di Kòrsou un instrukshon pa balansá e gastunan i entradanan riba término mas largu. E instrukshon ta preskribí entre otro ku mester kompensá un défisit kalkulá pa aña 2019 den e mésun aña ei ainda, i tambe kompensá e défisitnan akumulá di 2017 i 2018 di 175,3 mion florin ku e surplusnan di 2020, 2021 i 2022. Ademas mester eliminá a base di e surplusnan aki tambe e retraso den pago di e debenan ku tin na Fondo General di Penshon Kòrsou (APC) i Banko di Seguro Sosial (SVB), di kual e término di pago a vense.

 

Strategia di Kresementu

Desempleo na Kòrsou ta haltu kompará ku otro islanan den Karibe. Desempleo hubenil ta asta 33 porshento. Den e Strategia di Kresementu gobièrnu a indiká kon mester reformá e ekonomia. Ta trata aki di prinsipalmente reformanan struktural, manera reforma di merkado laboral, fortifikashon di poder gubernamental i realisashon di un klima di invershon ku ta stimulá mas, pa di e forma aki hasi posibel ku kapital humano i finansiero berdaderamente por keda utilisá. 

 

Akuerdo di Kresementu

Kòrsou i Hulanda a firma un Akuerdo di Kresementu tokante di e pasonan konkreto ku gobièrnu mester tuma den e periodo benidero i e sosten ku Hulanda lo brinda den e kuadro ei. E Akuerdo di Kresementu ta ofresé espasio pa usa rekursonan adishonal i asistensia riba tereno di personal. E Akuerdo di Kresementu ademas ta permití prolongashon di e término di kompensashon, si resultá den yüli di 2021 ku a kumpli sufisientemente ku e palabrashonnan. Ta di gran importansia pa hasi uso optimal di e Akuerdo di Kresementu. 

 

Ehekushon di presupuesto 2019

E pronóstikonan di e aña presupuestario 2019 a keda ahustá i e presupuesto, inkluso e promé modifikashon di presupuesto, tin un servisio regular balansá. E entradanan di impuesto a subi, loke parsialmente por atribuí na un di bon insidental di 42,1 mion florin prosedente di e Areglo di Impuesto di Reino (BRK). Pa 2019 tambe tin e tarea pendiente pa kontrolá gastunan i perkurá pa realmente realisá e entradanan. Despues di e kandela na Landsontvanger tambe e tarea aki ta keda vigente. 

 

Curaçao Medical Center

Apertura di e hòspital nobo Curaçao Medical Center (CMC) ta planeá pa tuma lugá 15 di novèmber 2019. Gobièrnu a entregá den ougùstùs un petishon pa un fiansa adishonal di 200 mion florin. Antisipando riba e business case aktualisá ku e second opinion korespondiente – kual ainda no a ser risibí – Cft a manda un reakshon provishonal riba 27 di sèptèmber 2019. Esaki ta enserá un posibilidat pa fia 103,7 mion pa medio di inskripshon koriente, basta kumpli ku algun kondishon stipulá. Ademas di e business case, ta trata tambe di kubrimentu di gastunan adishonal di eksplotashon di CMC, kompará ku SEHOS. Despues di risibí e dokumentonan pidí – kual segun palabrashon awor lo keda entregá aki sinku siman – lo manda un reakshon definitivo di Cft riba e petishon di fiansa. 

Maneho finansiero

Mayoria di e sup-proyektonan ku ta forma parti di e Roadmap pa yega na un deklarashon aprobatorio di akountent pa e kuenta anual di 2021, miéntras tantu a keda inisiá. Kòrsou ta premirá ku lo no tin sufisiente kapasidat pa ehekutá e plannan aki. Pa e motibu aki Cft ta konsehá gobièrnu pa utilisá e espasio ku e Akuerdo di Kresementu ta ofresé, i hasi petishon pa sosten pa e propósito aki tambe. Ta esensial pa keda ku enfoke pa protehá e konosementu i abilidatnan atkerí.

 

Cft a hasi un bishita na Kòrsou di 21 te ku 23 di òktober i a hiba kòmbersashon ku Gobernadó, minister di Finansa (dos bes, di kua un bes minister a keda asistí pa MRT), Konseho di Minister, e Komishon Finansiero di Parlamento, Komishon di Progreso di Akuerdo di Kresementu, Stichting Overheidsaccountantsbureau (SOAB), gerensia di SEHOS, Banko di Seguridat Sosial (SVB) i Banko Sentral di Kòrsou i Sint Maarten (CBCS).

 

Djaluna 21 di òktober presidente di Cft, profèsòr Raymond Gradus, a tene un charla públiko titulá “Supervishon finansiero i kresementu ekonómiko”. Por konsultá e presentashon riba wèpsait di Cft: www.cft.cw.

 

---

Cft: “Snelle en daadkrachtige uitvoering structurele hervormingen van doorslaggevend belang voor Curaçao”

Willemstad – “Curaçao moet snel en daadkrachtig uitvoering geven aan de hervormingen die het land duurzaam zullen versterken”, zo stelt het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Cft). De aanwijzing die de Rijksministerraad in juli aan Curaçao gaf, gecombineerd met de uitvoering van de Groeistrategie, bieden mogelijkheden om het tij duurzaam te keren. 

 

De Rijksministerraad gaf op 12 juli 2019 een aanwijzing aan het bestuur van Curaçao om de uitgaven en inkomsten in de begroting meerjarig in evenwicht te brengen. De aanwijzing schrijft onder meer voor dat een verwacht tekort in 2019 nog in datzelfde jaar dient te worden gecompenseerd en dat de gezamenlijke tekorten van 2017 en 2018 van 175,3 miljoen gulden met overschotten in 2020, 2021 en 2022 moeten worden gecompenseerd. Uit deze overschotten dienen bovendien de betalingsachterstanden op de schulden aan het Algemeen Pensioenfonds Curaçao (APC) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) waarvan de betalingstermijn is verstreken, te worden opgelost. 

 

Groeistrategie

De werkloosheid in Curaçao is hoog in vergelijking met andere Caribische eilanden. Onder de jeugd is dat zelfs 33 procent. In de Groeistrategie heeft de regering aangegeven, hoe de economie hervormd kan worden. Dat betreffen vooral structurele hervormingen, zoals de hervorming van de arbeidsmarkt, de versterking van de bestuurskracht en het realiseren van een meer stimulerend ondernemersklimaat, waardoor onbenut menselijk en financieel kapitaal daadwerkelijk kan worden ingezet. 

 

Curaçao en Nederland hebben een Groeiakkoord getekend over de concrete stappen die de regering de komende periode moet nemen en de ondersteuning die Nederland daarbij zal bieden. Het Groeiakkoord biedt ruimte om extra middelen en personele assistentie in te zetten. Ook staat het Groeiakkoord een verlenging van de compensatietermijn toe, als in juli 2021 blijkt dat in voldoende mate aan de afspraken is voldaan. Het is van groot belang om optimaal gebruik te maken van het Groeiakkoord. 

 

Uitvoering begroting 2019

De prognoses voor het begrotingsjaar 2019 zijn aangepast en de begroting inclusief eerste begrotingswijziging toont een sluitende gewone dienst. Er is sprake van een toename in de belastinginkomsten, deels toe te rekenen aan een incidentele meevaller van 42,1 miljoen gulden vanuit de belastingregeling koninkrijk (BRK). Ook voor 2019 ligt er nog een opgave om de uitgaven te beheersen en de inkomsten daadwerkelijk te realiseren, ook na de brand bij de Landsontvanger. 

 

Curaçao Medical Center

De opening van het nieuwe ziekenhuis Curaçao Medical Center (CMC) staat gepland voor 15 november 2019. De regering heeft in augustus een verzoek ingediend voor een aanvullende lening van 200 miljoen gulden. Vooruitlopend op de nog steeds niet ontvangen geactualiseerde business case met de bijbehorende second opinion heeft het Cft op 27 september 2019 een voorlopige reactie gestuurd, waarin een mogelijkheid is opgenomen om voor 103,7 miljoen gulden te kunnen lenen via de lopende inschrijving, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Behalve de business case gaat het dan ook om onder andere de dekking van de meerkosten van de exploitatie van het CMC ten opzichte van SEHOS. Na ontvangst van de gevraagde stukken – nu toegezegd voor over vijf weken – volgt een definitieve reactie van het Cft op het leenverzoek. 

Financieel beheer

De meeste deelprojecten uit de Roadmap naar een goedkeurende accountantsverklaring bij de jaarrekening 2021 zijn inmiddels van start gegaan. Het land voorziet dat voldoende capaciteit voor deuitvoering van de plannen ontbreekt. Het Cft adviseert de regering dan ook om de ruimte die het Groeiakkoord biedt te benutten door ook voor dit doel ondersteuning te vragen. Het is essentieel dat er na het verkrijgen daarvan nadrukkelijke aandacht is voor borging van opgedane kennis en vaardigheden.

 

Het Cft bracht van 21 tot en met 23 oktober een bezoek aan Curaçao en voerde gesprekken met de Gouverneur, de minister van Financiën (twee keer, waarbij de minister een keer ondersteund werd door het MRT), de Raad van Ministers, de Commissie Financiën van de Staten, de Voortgangscommissie Groeiakkoord, de Stichting Overheidsaccountantsbureau (SOAB), de directie van SEHOS, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS).

 

Op maandag 21 oktober gaf de voorzitter van het Cft, professor Raymond Gradus, een openbare lezing getiteld “Financieel toezicht en economische groei”. De presentatie is te raadplegen via de website van het Cft: www.cft.cw.