DIA MUNDIAL DI DIABÉTIS 

DIA MUNDIAL DI DIABÉTIS 

 

Kralendijk – Meskos ku tur aña dia 14 di novèmber mundialmente ta selebrá Dia Mundial di Diabétis.

Dia Mundial di Diabétis ta e kampaña mundial di konsientisashon mas importante pa diabétis. Meta di Dia Mundial di Diabétis ta pa pidi atenshon i komprenshon pa diabétis, un enfermedat króniko ku mundialmente ta okurí mas i mas frekuente, no solamente bou di adultonan, pero tambe bou di muchanan, i asina tambe na Boneiru. Na Boneiru sobrepeso i obesidat ta e kousanan prinsipal di diabétis.

 

E aña aki e tema ‘ Diabétis i Famia ’ ta sentral atrobe. Meta ta pa krea konsientisashon pa e impakto di diagnósis serka un miembro di famia riba bida familiar.  Tambe ta tira lus riba e ròl ku famia ta hunga ora di prevenshon, edukashon i tratamentu di diabétis. Riba tereno emoshonal i práktiko famia por ofresé hopi sosten, apoyo i seguridat na un miembro di famia ku diabétis mustrando komprenshon i enbolbimentu ora ta atendé ku esaki. 

 

Federashon Internashonal di Diabétis ta indiká ku mundialmente tin hopi hende ku diabétis sin ku nan sa esaki. Un persona ku tin diabétis tipo 2 sin ku e sa esaki por biba duranta algun aña sin síntoma evidente, kaminda nivel haltu di suku den sanger ketu ketu ta okashoná daño na órganonan di kurpa. P’esei hasi tèst ta asina importante pa deskubrí esaki na tempu i pa haña un tratamentu adekuá.

 

Pa e motibu ei un estilo di bida salú ta hopi importante. Nutrishon salú kombiná ku moveshon ta hopi importante pa por yuda prevení ku ta surgi diabétis tipo 2. E ta forma un parti importante tambe pa ku atendimentu efektivo kontra tur forma di diabétis pa prevení komplikashon. 

Departamento di Salubridat Públiko di Entidat Públiko di Boneiru tin komo punta di lansa promoshon di un estilo di bida salú serka henter nos poblashon ku atenshon spesial pa hóbennan na Boneiru. Ku e programa JOGG (Hóben Sa Bo Peso Adekuá) nos ta promové un estilo di bida salú i peso salú bou di hóbennan. Mayornan ta un punto masha importante pa stimulá un bida salú ku un komportashon saludabel serka nan yunan. 

Un estilo di bida salú i peso salú ta redusí e chèns riba sobrepeso i obesidat. Sobrepeso i obesidat ta e kousanan pa desaroyá diabétis tipo II.

 

Diputado di Salubridat Públiko, sra Nina Den Heyer ke stimulá tur famia ku hendenan ku diabétis den nos komunidat pa komo famia yega na un patronchi di kome salú i un estilo di bida salú i mantené esaki. Nos konseho pa prevenshon ta: ‘Sòru pa un atendimentu konhunto ku famia; kome salú i move huntu’. ‘Laga tèst bo sanger sigur ún biaha pa aña’. 

 

Nos konseho pa hendenan ku sa kaba ku nan tin diabétis ta: sigui e plan di tratamentu individual sigun instrukshon di internista/spesialista/dòkter i dietista, enfermera di diabétis i otro profeshonalnan relevante i enbolbí sobrá di famia serka esaki.   

 

WERELD DIABETES DAG 

 

Kralendijk – Net zoals elk jaar wordt wereldwijd op 14 november wederom Wereld Diabetes Dag gevierd.

Wereld Diabetes Dag is de belangrijkste wereldwijde bewustwording campagne voor diabetes. Het doel van Wereld Diabetes Dag is aandacht en begrip te vragen voor diabetes, een chronische ziekte die wereldwijd steeds vaker voorkomt, niet alleen onder volwassenen maar ook onder kinderen, zo ook op Bonaire. Op Bonaire zijn overgewicht en obesitas de voornaamste oorzaken van diabetes. 

 

Dit jaar staat het thema ‘Diabetes en Familie’ weer centraal.

Het doel is om bewustwording te creëren voor de impact van de diagnose van diabetes bij een familielid op het gezinsleven. Ook wordt de rol van de familie belicht bij de preventie, educatie en behandeling van diabetes. Het gezin kan op emotioneel en praktisch vlak veel steun en houvast bieden aan een familielid met diabetes door begrip voor en betrokkenheid bij de aanpak hiervan.

 

De Internationale Diabetes Federation geeft aan dat er wereldwijd veel mensen diabetes hebben zonder dit te weten. Een persoon die diabetes type 2 heeft zonder dit te weten kan voor een paar jaren leven zonder duidelijke symptomen, waarbij de hoge bloedsuikers stilletjes schade aanrichten aan de lichaamsorganen. Daarom is het screenen zo belangrijk voor een vroegtijdige ontdekking hiervan met aangepaste behandeling.

 

Preventie door een gezonde leefstijl is daarom erg belangrijk. Gezonde voeding gecombineerd met bewegen is belangrijk voor de preventie van diabetes type 2.  Het vormt ook een belangrijk onderdeel van de behandeling van alle vormen van diabetes om complicaties te voorkomen. 

De afdeling Publieke Gezondheid van het Openbaar Lichaam Bonaire heeft als speerpunt het bevorderen van een gezonde leefstijl bij de hele bevolking met speciale aandacht voor de jongeren op Bonaire. Met het programma JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) wordt een gezonde leefstijl en een gezond gewicht onder de jongeren bevorderd. Ouders zijn  belangrijke schakels bij het aanmoedigen van een gezonde leefstijl met gezond gedrag bij hun kinderen.

Een gezonde leefstijl en een gezond gewicht verkleinen de kans op overgewicht en obesitas. Overgewicht en obesitas zijn oorzaken voor het ontwikkelen van diabetes type II.

 

De gedeputeerde van Volksgezondheid, mw. Nina Den Heyer, wil alle gezinnen met mensen met diabetes binnen onze gemeenschap stimuleren om als gezin te komen tot en het handhaven van een gezond eetpatroon en leefstijl. 

Ons advies ter preventie:  “Zorg voor een gezamenlijke aanpak met het gezin; eet gezond en beweeg samen”. “ Test je bloedsuiker zeker één keer per jaar”.

 

Ons advies voor mensen die al weten dat ze diabetes hebben: volg het individuele behandelingsplan volgens instructies van internist/specialist/arts en diëtist, diabetesverpleegkundige en andere relevante professionelen en betrek de rest van het gezin hierbij.