Cft: “Kòrsou tin ku dal paso grandi padilanti pa logra presupuesto na òrdu” / Cft: “Curaçao moet forse stappen zetten om begroting op orde te krijgen”

February 13, 2020 REDAKSHON

Cft: “Kòrsou tin ku dal paso grandi padilanti pa logra presupuesto na òrdu”

Willemstad – Apesar di pasonan signifikativo ku Kòrsou ya a dal pa pone su presupuesto na òrdu, aña 2019 tambe lo sera ku un défisit. Kolegio di supervishon finansiero Kòrsou i Sint Maarten (Cft) ta konstatá ku te ku awor a pone muchu énfasis riba subimentu di entrada na lugá di redukshon di gastu. Sigur den kombinashon ku reforma ekonómiko, redukshon di gastu por yuda hisa kresementu ekonómiko i mehorá balansa di pago. Ainda tin un reto konsiderabel pa aña 2020. Algun ehèmpel: e gastunan operashonal di e hòspital nobo ta 81 mion florin mas haltu ku tabata e kaso pa e hòspital bieu Sehos, sierto entradanan di impuesto ta kalkulá demasiado haltu i tambe mester tene kuenta ku CBCS i RdK lo no paga e dividendonan presupuestá. Ademas medidanan manera e liña sero (‘nullijn’) pa ámtenarnan lo tin retraso.

Segun e instrukshon ku Konseho di Minister di Reino a duna Kòrsou dia 12 di yüli 2019, e pais mester kompensá e défisitnan di 2017 i 2018 pa medio di e surplusnan riba e servisio ordinario di añanan 2020 te ku 2022. Pa 2017 un défisit riba e servisio ordinario di 116,8 mion florin a keda realisá. E konsepto di kuenta anual di 2018 ta sera ku un saldo negativo di 58,5 mion florin riba e servisio ordinario. Den e próksimo simannan kòntròl di e kuenta annual lo indiká si e défisit aki lo sigui oumentá. Pa awor aki e défisitnan di añanan 2017 i 2018 ta yega na e montante total di 175 mion florin. Miéntras tantu a resultá ku 2019 tambe lo sera ku un défisit. Lo mester kompensá esaki tambe.

CMC i kuido

Tantu e hòspital nobo Curaçao Medical Center (CMC) komo kuido di salú en general ta forma riesgo finansiero pa presupuesto di Kòrsou: riba término kòrtiku e riesgo aki ta enserá entre otro e gastunan di eksplotashon mas haltu pa e hòspital i pa kuido. Den ougùstùs di aña pasá Gobièrnu a entregá un petishon serka Cft pa un fiansa adishonal di 200 mion florin máksimo pa e hòspital nobo. Ta di importansia krusial pa Kòrsou indiká na kua manera lo kompensá e gastunan operashonal mas haltu aki pa medio di ahustenan adishonal den kuido den e hòspital. Lo evaluá esaki tambe den e second opinion di SOAB, i ta krusial pa esaki – ku a keda primintí pa promé ku 1 di desèmber 2018 – bira disponibel awor si den un forma rápido.

Riesgo finansiero

Cft ta identifiká un gran kantidat di desaroyo ku por ta di influensia riba presupuesto di pais. Un di nan ta e solushon ku ta buskando pa e problema di Girobank. Banda di esei, ainda no ta kompletamente kla kiko lo ta e konsekuensianan di e kooperashon planeá entre Refineria di Kòrsou i e grupo di Klesch, ku tin interes di kontinuá ku e aktividatnan di refinashon. Konsekuentemente pa awor aki no ta kla ta kua efekto e koperashon aki lo tin riba ekonomia i presupuesto di Kòrsou.

Presupuesto 2020

E medidanan menshoná den presupuesto di 2020 ta haña retraso i ya a bira evidente ku lo mester ahustá e presupuesto aki. E dividendonan pa CBCS i Rdk ku tur probabilidat lo no drenta, e medida di ‘nullijn’ pa ámtenarnan pa un parti lo tin retraso i lo mester redusí sierto kalkulashon di impuesto. Kòrsou a komprometé su mes pa riba término korto entregá un amienda di presupuesto pa por kumpli ku e kambionan aki. Cft a konsehá enfátikamente pa redusí e gastunan.

Maneho finansiero

E progreso den ehekushon di e Roadmap, kual lo mester kondusí na un deklarashon aprobatorio di akountent pa e kuenta anual di 2021, ta limitá. Ta parse ku no tin un bista general riba e totalidat, ni guia for di un punto sentral. Pa un sierto kantidat di proyekto a pidi asistensia tékniko, i ounke ku e Akuerdo idi Kresementu ta brinda posibilidat pa yega na asistensia rekerí, tòg ainda esaki no a keda realisá.

Cft a bishitá Kòrsou di 10 te ku 12 di febrüari i a hiba kòmbersashon ku Gobernadó, Minister di Finansa, Minister di Salubridat Públiko, Medio Ambiente i Naturalesa, Konseho di Minister, e Komishon Finansiero di Parlamento, Stichting Overheidsaccountantsbureau (SOAB), Curaçao Medical Center (CMC), Wardakosta, Konseho Sosial Ekonómiko (SER), Banko di Seguro Sosial (SVB) i Banko Sentral di Kòrsou i Sint Maarten (CBCS).

Cft: “Curaçao moet forse stappen zetten om begroting op orde te krijgen”

Willemstad – Ondanks de betekenisvolle stappen die Curaçao heeft gezet om de begroting op orde te krijgen, zal het jaar 2019 weer met een tekort sluiten. Het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Cft) constateert dat tot nu toe teveel de nadruk wordt gelegd op inkomstenverhogingen in plaats van op uitgavenverlagingen. Zeker in combinatie met economische hervormingen kunnen uitgavenverlagingen de economische groei aanjagen en de betalingsbalans verbeteren. Voor 2020 ligt er nog een forse opgave. Zo zijn de exploitatielasten van het nieuwe ziekenhuis 81 miljoen gulden hoger dan voor het oude ziekenhuis Sehos, zijn bepaalde belastinginkomsten te hoog geraamd en moet er rekening mee gehouden worden dat de begrote dividenden van CBCS en RdK niet binnenkomen. Ook lopen maatregelen als de nullijn voor ambtenaren vertraging op.

Volgens de aanwijzing die de Rijksministerraad op 12 juli 2019 aan Curaçao gaf, dient het land de tekorten van 2017 en 2018 te compenseren door middel van overschotten op de gewone dienst in de jaren 2020 tot en met 2022. In 2017 is een tekort op de gewone dienst 116,8 miljoen gulden gerealiseerd. De conceptjaarrekening 2018 sluit met een negatief saldo van 58,5 miljoen gulden op de gewone dienst. De komende weken moet blijken of dit tekort verder zal oplopen op basis van de controle van de jaarrekening. Vooralsnog bedraagt het totaal van de tekorten over 2017 en 2018 175 miljoen gulden. Inmiddels is ook duidelijk dat 2019 met een tekort zal sluiten. Ook dit zal gecompenseerd moeten worden.

CMC en zorg

Het nieuwe ziekenhuis Curaçao Medical Center (CMC) en de zorg vormen financiële risico’s voor de begroting van Curaçao: op de korte termijn gaat het onder meer om hogere exploitatiekosten voor het ziekenhuis en de zorg. De regering heeft in augustus vorig jaar een verzoek ingediend bij het Cft voor een aanvullende lening van maximaal 200 miljoen gulden voor het nieuwe ziekenhuis. Het is cruciaal dat Curaçao aangeeft op welke wijze deze hogere exploitatielasten door concrete ombuigingen in de ziekenhuiszorg worden gecompenseerd. Dit wordt ook getoetst in een second opinion van het SOAB en het is cruciaal dat deze – oorspronkelijk toegezegd vóór 1 december 2018 – nu snel beschikbaar komt.

Financiële risico’s

Het Cft identificeert een flink aantal ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de begroting van het Land. Eén daarvan is de oplossing die er wordt gezocht voor het probleem van de Girobank. Daarnaast is het vooralsnog onduidelijk wat de gevolgen zijn van de beoogde samenwerking tussen Refineria di Kòrsou en de Klesch-groep die geïnteresseerd is in voortzetting van de raffinageactiviteiten. Vooralsnog blijft het daarom onduidelijk welke effecten deze samenwerking zal hebben op de economie en de begroting van Curaçao.

Begroting 2020

Ook de maatregelen in de begroting 2020 lopen vertraging op en er is inmiddels al gebleken dat deze begroting bijstelling behoeft. Zo zullen de begrote dividenden voor CBCS en RdK naar verwachting niet binnenkomen, loopt de maatregel rondom de nullijn voor de ambtenaren voor een deel vertraging op en moeten bepaalde belastingramingen neerwaarts worden bijgesteld. Curaçao heeft toegezegd om op korte termijn een begrotingswijziging in te dienen om hierin te voorzien. Het Cft heeft nadrukkelijk geadviseerd om de uitgaven te verlagen.

Financieel beheer

De vooruitgang op de uitvoering van de Roadmap die moet leiden tot een goedkeurende accountantsverklaring over de jaarrekening 2021 is beperkt. Een totaaloverzicht en centrale aansturing lijken te ontbreken. Voor een aantal projecten is technische assistentie aangevraagd en hoewel het Groeiakkoord hiertoe mogelijkheden biedt, is dit nog niet gerealiseerd.

Het Cft bracht van 10 tot en met 12 februari een bezoek aan Curaçao en voerde gesprekken met de Gouverneur, de minister van Financiën, de minister van Gezondheid, Milieu en Natuur, de Raad van Ministers, de Commissie Financiën van de Staten, de Stichting Overheidsaccountantsbureau (SOAB), Curaçao Medical Center (CMC), de Kustwacht, de Sociaal Economische Raad (SER), de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS).

Spreektekst van de Voorzitter

Persconferentie Cft Curaçao

12 februari 2020

Dames en heren,

Van harte welkom op de persconferentie van het Cft.

Graag doe ik verslag van onze besprekingen.

Ik doe dit op basis van drie punten: begroting 2019, begroting 2020 en het groeiakkoord en economische hervormingen.

Begroting 2019

Ondanks de betekenisvolle stappen die Curaçao heeft gezet om de begroting op orde te krijgen, zal het jaar 2019 weer met een tekort sluiten.

Wij hebben vanochtend begrepen dat u 2019 zult afsluiten met een tekort van ANG 19,3 miljoen.

Ik zeg erbij wel dat aanzienlijk minder is dan in 2017 met ANG 116,8 miljoen en in 2018 met ANG 58,5 miljoen, toch het is nog steeds een tekort.

Dit komt voornamelijk doordat de belastingen met enkele tientallen miljoenen zullen tegenvallen en ook de brand bij de landsontvanger heeft daarbij een rol gespeeld.

Het afgelopen jaar heeft het land Curaçao een aantal indirecte belastingen verhoogd.

Per 1 september zijn de omzetbelasting, de accijnzen en de afvalstoffenheffing verhoogd.

In onze ogen was het onontkoombaar om maatregelen te nemen om uw begroting op orde te brengen.

Wel hebben wij eerder aangegeven dat tot nu toe te veel de nadruk wordt gelegd op inkomstenverhogingen in plaats van op uitgavenverlagingen.

Zeker in combinatie met economische hervormingen kunnen uitgavenverlagingen de economische groei aanjagen en de betalingsbalans verbeteren.

Ik wil daar straks nog een opmerking over maken.

Begroting 2020

Ik kom nu bij de begroting 2020.

Deze begroting is tijdig door de staten vastgesteld met voor 2020 een begrotingsevenwicht.

Deze is begin januari aan het Cft aangeboden en wij hebben daar vervolgens een advies over op gesteld.

Laten ik een aantal punten uit onze reactie noemen.

Er doet zich een tegenvaller van ongeveer 20 miljoen voor omdat naar verwachting de dividenden CBCS en RdK niet binnenkomen.

Ook moet de raming van bijvoorbeeld de Onroerend Zaak Belasting (OZB) naar beneden worden bijgesteld

Ook worden de maatregel rondom nullijn ambtenaren en trendvolgers en de inkorting van Carens dagen niet of niet in zijn geheel per 1 januari gerealiseerd.

Vooral dit laatste is jammer omdat deze maatregelen al enige tijd op de lat stonden.

Wij hebben daar deze reis met de regering van Curaçao over gesproken.

De regering heeft aangegeven deze punten over te nemen en een BW op te stellen, die ervoor zorgt dat de begroting weer in evenwicht is.

Het is de bedoeling dat de BW voor 1 maart wordt ingediend bij de Staten dus de exactheid van de maatregelen daarin opgenomen zullen we moeten bezien.

Wel hebben wij geadviseerd om de uitgaven te bezien.

Ik noem een voorbeeld

Wij denken dat er nog heel veel te winnen is bij een rationalisatie van het subsidiebeleid.

Zowel de algemene rekenkamer als de werkgroep Mollen in 2014 hebben daar uitstekende bouwstenen voor aangedragen.

Soms wordt een subsidie door drie instanties uitgevoerd dus door samenvoeging is de winst te behalen.

In begroting is daar een bescheiden taakstelling voor opgenomen.

Wij denken dat een hogere taakstelling mogelijk is en uiteraard dient dit wel van concrete en toetsbare plannen te worden voorzien.

Hetzelfde geldt voor compliance.

Daar is in de Staten uitvoerig over gesproken en staten breed vindt men dat de compliance omhoog moet.

Het is inderdaad juist in deze tijden van crisis van belang dat iedereen zijn of haar rechtvaardig deel aan belastingen betaalt.

Er staat al een bedrag in de begroting maar wij staan open voor intensiveringen maar dat moet het wel goed onderbouwd zijn.

Ik kom nu bij een speciaal onderdeel in de begroting 2020.

We hebben de afgelopen dagen verschillende gesprekken gevoerd over het nieuwe ziekenhuis Curaçao Medical Center (CMC).

Het is goed dat Curaçao beschikt over een volledig uitgerust ziekenhuis.

Uit de op 13 december bij het Cft ingediende geoptimaliseerde businesscase blijkt dat de exploitatielasten van het nieuwe ziekenhuis ANG 81 miljoen hoger zijn dan voor het oude ziekenhuis Sehos.

Het is cruciaal dat Curaçao invulling geeft aan de afspraak dat deze hogere exploitatielasten door concrete ombuigingen in de ziekenhuiszorg worden gecompenseerd.

Het gaat daarbij om de totale zorg en niet alleen van die CMC.

Het land wil aanzienlijke bedragen besparen op het terugbrengen van de medicatiekosten, minder uitzendingen naar het buitenland, minder vrijgevestigde specialisten en een verlaging van de kosten van de laboratoriumdienstverlening.

Het is van cruciaal dat deze ombuigingen plaatsvinden omdat anders de burgers een hogere zorgpremie moeten betalen.

Vanochtend heeft de Minister toegezegd dat te willen bewerkstelligen en de relevante partijen als CMC, andere zorgaanbieders en de SVB daartoe aan te sporen.

Er vindt al een evaluatie plaats in maart.

Het is goed dat deze evaluatie tijdig in het jaar gebeurt en wij zullen als Cft dit met belangstelling volgen.

In dit verband is ook belangrijk een second opinion van het SOAB die dan ook moet zijn afgerond en waardoor ook een leningsverzoek aan het Cft kan worden afgehandeld.

Groei-akkoord en economische hervormingen

Het is cruciaal om in de geest van het Groeiakkoord op korte termijn economische hervormingen door te voeren om de negatieve spiraal van economische krimp te doorbreken en welvaart en welzijn van de bevolking van Curaçao veilig te stellen.

Het is van groot belang dat hervormingen van de publieke sector en de arbeidsmarkt met voortvarendheid en doortastendheid.

Deze crisis vereist krachtig optreden van uw regering.

Wij constateren dat er heel veel plannen liggen.

Zoals gezegd geldt dit voor het subsidiebeleid maar dat geldt zeker ook op het terrein van de arbeidsmarkt.

Het komt nu aan op uitvoering, uitvoering en uitvoering!!!

Natuurlijk is het van belang dat Nederland adequate technische ondersteuning biedt om te voorzien in de uitvoeringskracht die nodig is om deze hervormingen door te voeren en in het groeiakkoord is dit ook voorzien.

Het is aan regering om te zorgen voor draagvlak bij de bevolking voor hervormingen, die op korte termijn pijn zullen doen maar waarmee op de langere termijn grote verbeteringen voor de inwoners van Curaçao gerealiseerd kunnen worden.

Ik hoop oprecht dat u daarin zult slagen.

Uw eiland heeft heel veel te bieden: hier in de Cariben met een bloeiende toeristenindustrie en ook scheepvaartindustrie maar het komt er nu op aan.

Ik dank u voor uw aandacht.