Spich di Gezaghèber Edison Rijna riba 1 di aprel 2021 / Toespraak van dr. Marian Luinstra-Passchier op 1 april 2021

Spich di Gezaghèber Edison Rijna riba 1 di aprel 2021

 

Kralendijk – Dos siman pasá mi mester a tuma desishon pa bini ku medidanan hopi pisá. Esaki pa evitá ku e kantidat di hende ku Covid-19 ta sigui subi. Nos a bai nivel di riesgo 6, esun di mas haltu. Mirando e situashon ku tin aktual, mi a tuma e desishon pa nos keda dos siman mas den e nivel di riesgo 6 ku tur e medidanan èkstra. Laga mi splika dikon. 

 

E kantidat di hende ku a pega ku e vírùs i e tèstnan positivo di kada dia, ketu bai ta haltu. Ainda nos tin demasiado persona ku a tèst positivo.Ta bèrdat ku e sifranan ta bahando pero ainda no sufisiente pa suavisá e medidanan. E preshon riba nos kuido i salubridat públiko ta ainda muchu haltu. Pa e motibu akí mes tin pashèntnan di nos ku mester bai eksterior pa tratamentu. Nos ta mirando kon e situashon ta saliendo for di man na Kòrsou ku tabata tuma hendenan malu di Boneiru i ku awor esei no por mas. Awor aki  tin sinku pashènt di Boneiru den hospital na Colombia. Covid-19 no ta kos di hasi wega kuné. E por kosta bo bo bida òf bida di bo sernan kerí. Ta p’esei mi a tuma e desishon di mantené e medidanan ku ta konta awor aki te 16 di aprel . 

 

Mi ta konsiente ku esaki por kai duru serka esnan ku kier a selebrá un Pasku di Resurekshon ku famia manera nos a kustumbrá pa añanan kaba. Mi ta pidi pa no bai laman den grupo, no bai kamper na bich òf na kunuku. Esaki no por pasó e chèns ku bo ta pega un miembro di bo famia ku e vírùs òf ku òf abo mes ta pega, ta muchu grandi. Anto nèt loke mi no ke ta pa abo tambe haña Covid-19. Nos hospital tin hopi pashènt ku Covid-19 kaba. No laga pa abo tambe ta unu. 

 

Keda kas. Lo bai tin kontròl severo den wikènt. Espesial na laman, nos bichnan, den kunuku lo bai tin kontròl, esaki pa evitá ku grupo di personanan ta aglomerá i asina ei forma un  peliger pa nan mes i nos tur. Si bo bai laman hasié solamente ku persona di bo kas. Meskos na kunuku. No ta permití pa bebe alkohòl na laman òf kualke sitio públiko. Si konstatá ku tin hende ku no ta tene nan mes na e reglanan akí na playa, ta hala nan atenshon riba esaki i manda tur bai di einan. Esaki pa evitá ku e vírùs ta sigui plama. E medidanan ta pa protehá nos tur. 

 

Durante vakashon di Pasku di Resurekshon akohida pa mucha ta será. Despues di e dianan liber pa selebrashon di Pasku di Resurekshon, akohidanan pa mucha por habri atrobe for di 12 di aprel. Alumnonan di skol tambe tin vakashon te ku 12 di aprel. Despues di fakansi tin skol.Nos a tuma e tempu awor aki pa bakuná dosentenan i lidernan di akohida pa mucha, pa asina nan ta protehá despues di fakansi.

 

Pa protehá komunidat di Boneiru aun mas, mi a tuma algun medida pa e personanan ku ta bini nos isla. E medidanan akí ta drenta na vigor entrante mayan. Nan ta spesial pa esnan ku ta bini di paisnan di riesgo haltu, kaminda tin prohibishon di buelo, entre otro paisnan di Amérika Latino. Entrante mayan tur hende ku ta bini Boneiru for di e paisnan akí mester hasi despues di sinku dia un tèst obligatorio pa wak si nan tin COVID-19.  Naturalmente e tèst obligatorio promé ku e buelo ta keda na vigor. Entrante 8 di aprel awor tur hende di e paisnan akí ku ta yega Boneiru ta bai den karentena sentral riba nan propio gastu. Despues di sinku dia nan tin ku tèst. Si esaki ta negativo e persona por sali for di karentena. Tur esaki ta pa evitá ku e diferente tiponan di vírùs ku ta plamando rònt mundu, en partikular e tipo brasilero ku ta plamando na Latino Amérika awor aki, por plama na Boneiru. Pronto bo por lesa riba http://www.bonairecrisis.com tur detaye tokante e reglanan di karentena i pa kua pais nan ta konta. 

 

Komo ku e sifranan na Aruba i Kòrsou ta oumentando, nos ta adaptá e obligashon di tèst pa pasahero for di Aruba, Kòrsou i Sint Maarten tambe. Entrante 8 di aprel pasaheronan di e islanan aki mester hasi e tèst obligatorio di 72 ora promé ku buelo, un tèst lihé tambe maksimalmente e 24 ora promé ku buelo. Por remplasá esaki ku un tèst di PCR 24 ora promé ku buelo si esei ta posibel. 

 

Den nos situashon ta importante pa tur hende kumpli ku e medidanan. Kòrda ku ora bo tene bo mes na e medidanan akí, ta pa evitá ku bo ta bira malu òf un hende ku bo tabatin kontakto kuné por bira malu. Mi kier elogiá tur esnan ku sí ta mantené nan mes na e reglanan. Un palabra di elogio tambe na negoshinan tambe ku por ta habrí, i ta sòru pa e klientenan ta protehá. Un elogio tambe pa organisashonnan religioso ku ta hasi posibel pa sigui sirbishi òf misa virtual. Danki pa boso  koperashon. 

 

Mi por informá ku te awe tin ya kaba 5.465 hende a bakuná. Entrante ayera ta posibel tambe pa hende yama un number nobo i grátis esta 0800 0900 pa registrá pa bakuná. 

 

Mi kier finalisá ku tres petishon na nos komunidat, promé : Mi ta urgi tur hende pa sigui mantené nan mes na e reglanan i medidanan eksistente. Na di dos lugá, si bo tin síntoma di COVID, kon leve ku nan por ta, bai tèst. Na di tres lugá registrá pa  tuma e bakuna i asina protehá bo mes i bo próhimo. Laga nos tur kuida pa nos mes i pa otro. 

 

Toespraak van Gezaghebber Edison Rijna op 1 april 2021

 

Kralendijk – Twee weken geleden heb ik het besluit genomen om met heel zware maatregelen te komen. Dit om te voorkomen dat het aantal mensen met Covid-19 blijft stijgen. Wij zijn naar risiconiveau 6 gegaan, het hoogste niveau. Gezien de huidige situatie neem ik het besluit om nog twee weken in risiconiveau 6 te blijven met alle extra maatregelen erbij. Laat mij uitleggen waarom. 

 

Het aantal mensen dat met het virus besmet is en de dagelijkse positieve testen zijn nog steeds hoog. Wij hebben nog erg veel mensen die positief testen. Het is waar dat de cijfers dalen, maar nog niet genoeg om de maatregelen te versoepelen. De druk op onze zorg en publieke gezondheid is nog steeds te hoog. Dit is de reden waarom er patiënten van ons zijn die naar het buitenland moeten voor behandeling. Wij zien dat de situatie uit de hand loopt op Curaçao waar zieke mensen uit Bonaire opgenomen werden en dat dat niet meer kan. Op dit moment liggen er vijf patiënten uit Bonaire in het ziekenhuis in Colombia. Covid-19 moet serieus genomen worden. Het kan je je leven kosten of het leven van mensen waarvan je houdt. Daarom heb ik het besluit genomen om de maatregelen die nu gelden aan te houden tot 16 april. 

 

Ik ben mij ervan bewust dat dit zwaar kan vallen bij degenen die met hun familie Pasen willen vieren zoals wij dat al jarenlang gewend zijn. Ik vraag om niet in groepen naar het strand of de zee te gaan, op het strand te gaan kamperen of naar de kunuku te gaan. Dit kan niet omdat de kans dat je iemand van je familie besmet  of dat je zelf besmet raakt, veel te groot is. En wat ik juist niet wil is dat jij ook Covid-19 krijgt. Ons ziekenhuis ligt al vol met Covid19-patiënten. Zorg dat jij daar niet één van wordt. 

 

Blijf thuis. Er zullen strenge controles plaatsvinden in het weekeinde. Vooral aan zee, op onze stranden en in de kunuku zullen er controles zijn. Dit om te voorkomen dat mensen in groepen bij elkaar komen en op die manier een gevaar kunnen vormen voor henzelf en voor ons allen. Als je naar zee gaat, doe dat dan alleen met huisgenoten. Hetzelfde geldt voor de kunuku. Het is niet toegestaan om aan zee of andere openbare plekken alcohol te drinken. Als geconstateerd wordt dat er mensen zijn die zich niet aan deze regels houden op het strand,  dan worden ze hierop aangesproken en iedereen wordt weggestuurd. Dit om te voorkomen dat het virus zich blijft verspreiden. De maatregelen zijn er om ons allemaal te beschermen.

 

Tijdens de Paasvakantie is alle kinderopvang gesloten. Na de vrije dagen in verband met  Pasen gaat vanaf 12 april de kinderopvang weer open. Scholieren hebben tot 12 april vakantie. Na de vakantie is er weer school. Wij maken nu gebruik van de tijd om leraren en leidsters van de kinderopvang te vaccineren, zodat zij na de vakantie beschermd zijn.

 

Om de Bonairiaanse samenleving nog meer te beschermen, neem ik enkele maatregelen voor de mensen die naar ons eiland komen. Deze maatregelen worden morgen van kracht. Zij zijn speciaal voor degenen uit hoog risicolanden waar een vliegverbod voor geldt, onder andere landen uit Latijns-Amerika. Vanaf morgen moet iedereen die uit deze landen komt  na vijf dagen een verplichte test laten afnemen om te kijken of ze Covid-19 hebben. Natuurlijk blijft de verplichte test vóór hun vlucht van kracht. Vanaf 8 april aanstaande gaan alle passagiers uit deze landen die op Bonaire aankomen, op eigen kosten in centrale quarantaine. Na vijf dagen moeten ze zich laten testen. Als de uitslag negatief is, kan de persoon uit quarantaine. Dit alles om te voorkomen dat de verschillende soorten virussen die wereldwijd verspreid worden, in het bijzonder de Braziliaanse variant die zich momenteel in Latijns-Amerika verspreidt, op Bonaire verspreid kan worden. Binnenkort kunt u op http://www.bonairecrisis.com alle details lezen over de quarantaineregels en voor welke landen ze gelden.  

 

Omdat de cijfers op Aruba en Curaçao aan het stijgen zijn, passen wij de verplichting om te testen ook aan voor passagiers uit Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Vanaf 8 april moeten passagiers van deze eilanden 72 uur vóór hun vlucht de verplichte test doen, en ook een sneltest maximaal 24 uur vóór hun vlucht. Dit kan vervangen worden door een PCR-test 24 uur vóór hun vlucht als dit mogelijk is. 

 

In de huidige omstandigheden is het belangrijk dat iedereen zich aan de maatregelen houdt. Onthoud dat wanneer je je aan deze maatregelen houdt, je dit doet om te voorkomen dat je ziek wordt of dat iemand met wie je contact hebt gehad ziek wordt. Ik wil iedereen prijzen die zich wel aan de regels houdt. Ook de bedrijven die open kunnen zijn en ervoor zorgen dat hun klanten beschermd zijn. Hulde ook voor de religieuze organisaties die het mogelijk gemaakt hebben om virtueel hun diensten of missen te volgen. Mijn dank voor jullie medewerking.

 

Ik kan informeren dat tot vandaag al  5.465 mensen zich hebben laten vaccineren. Vanaf gisteren is het ook mogelijk voor mensen om een nieuw gratis nummer, 0800 0900, te bellen om zich te laten vaccineren. 

 

Ik wil eindigen met drie verzoeken aan onze gemeenschap. Het eerste: Een dringend verzoek aan iedereen om zich aan de bestaande regels en maatregelen te houden. Ten tweede, als jullie Covid-symptomen hebben, hoe licht die ook kunnen zijn, laat je testen. Op de derde plaats: meld je aan om je te laten vaccineren om zo jezelf en je naasten te beschermen. Laten wij allen goed voor onszelf en voor anderen zorgen. 

---

Toespraak van dr. Marian Luinstra-Passchier op 1 april 2021

 

Kralendijk – We hebben nu op Bonaire een grote uitbraak van Covid-19, vooral veroorzaakt door de Britse variant van het virus. De twee vorige uitbraken in september 2020 en januari 2021 waren klein in vergelijking met wat nu gaande is. Eind februari is de uitbraak begonnen, en vanaf die tijd rolt de besmetting over Bonaire heen. Het virus wordt nu overal in de samenleving aangetroffen.  Mensen worden besmet op het werk, thuis, en in hun vriendenkring. 

We zien hier links de kleine piek in september 2020, daarna de grotere piek van januari 2021. En aan het eind de grote uitbraak van maart 2021. Rechts in de grafiek zien we nu een lichte ombuiging naar beneden. Er zijn minder positieve testen deze week. 

 

Dat komt vooral doordat mensen zich minder laten testen. We hopen dat ook als meer mensen zich laten testen, deze lijn blijft dalen. Dan weten we pas zeker dat we de goede kant opgaan. Dus: Heeft u klachten, laat u testen.  We zijn er nog lang niet!  

 

 

In het begin van de uitbraak, begin maart zagen we dat vooral jongere volwassenen werden getroffen: mensen tussen 20 en 40 jaar. In het verloop van de uitbraak zien we de verspreiding van het virus in de gezinnen en op het werk. Daarbij zien we dat tieners en enkele kinderen worden besmet, maar vooral meer mensen tussen 40 en 60 jaar. Het aantal ouderen dat besmet wordt is kleiner, maar voor hen zijn de gevolgen vele malen  groter. Een paar weken na het begin van een uitbraak zien we dat de ziekenhuisopnamen stijgen. Dat  is hier ook gebeurd. Het aantal ziekenhuisopnamen is groot en stijgt nog steeds. Het ziekenhuis kan een beperkt aantal patiënten aan, en de ziekenhuizen op Aruba en Curaçao zijn vol met eigen patiënten. Daarom worden patiënten nu naar Colombia overgeplaatst en krijgen daar de nodige zorg. Helaas zijn er de afgelopen maand zeven mensen aan Covid overleden en het zijn niet alleen maar ouderen. We leven mee met de nabestaanden.  

 

We hebben nu twee uitwegen uit deze zorgelijke situatie. De eerste is: houd je aan de basisregels: houd afstand, blijf thuis, blijf ver van groepen, was je handen, laat je testen als je klachten hebt. Bekijk iedereen die je tegenkomt als iemand die mogelijk besmet is en houd afstand. Dat is regel 1. 

De tweede regel is: laat je zo snel mogelijk vaccineren. Het is erg belangrijk dat we iedereen maar vooral onze ouderen zo snel mogelijk allemaal vaccineren. Als u zich als 60-plusser nog niet hebt aangemeld doe dat dan onmiddellijk. Een vaccinatie beschermt u niet volledig tegen besmetting, maar als u besmet zou worden, wordt u niet of veel minder ernstig ziek. Als je jonger bent dan 60: meld je aan voor vaccinatie en neem je vader en moeder, grootvader en grootmoeder, oom en tante mee. Alleen door zoveel mogelijk mensen te vaccineren kunnen we uit deze zorgelijke situatie komen. Dus doe mee, meld je aan: ban bakuná!