Presidente di Parlamento su diskurso relashoná ku bishita di sra. Van Huffelen na Parlamento di Kòrsou

Distinguido Sekretario di Estado, Sra. Van Huffelen,

Distingido miembro di Prensa

I tur presente

 

Bon tardi i bon bini na Parlamento di Korsou

 

Mi ke kuminsá primeramente na gradisí sekretario di Estado Sra. van Huffelen un biaha mas pa su bishita i presensia awe huntu ku nos den e sala di parlamento. Bo presensia ta signifikativo pa e proseso di restourashon i mehorashon di e relashon nan den Reino.

Pa loke ta trata e reakshon di Gobiernu Hulandes riba e rapòrt “Ketenen van het verleden” mi ke enfatisá, ku parlamento komo e órgano ku ta respresentá e pueblo digno di Kòrsou, ta tuma su ròl na serio pa sigurá nos mes ku e pueblo di Kòrsou wòrdu debidamente skucha i representá den kualke reakshon di gobièrnu riba esaki.

Entre e pueblo ku nos ta representá tin tambe desendientenan di esnan ku pa mas ku 200 aña a wòrdu sklabisá i someté na atrosidatnan ku no por wòrdu kalifiká komo nada otro ku no ta krímen kontra humanidat.

Un despensa di bèrdat ta na su luga. Mi ke felisitá e gobièrnu Hulandes ku e stap aki ku ta unu di kurashi. E ta bon konosí serka nos ku e konvikshon i konosementu ku gobièrnu hulandes ta desaroyando riba e tema di kolonialismo, sklabitut i su konsekuensia no ta ainda mesun fuerte den tur parti di e sosiedat Hulandes.

Serka nos tampoko e ta otro, aki tambe tin hende ku no ta sinti ku mester di un despensa, òf no ta sinti ku esaki lo yuda nos ku algu. Eksperensia a siña mi ku pordon no ta algu ku bo tin ku sinti pa hasi, ta un desishon ku bo ta tuma ora bo yega na e konklushon ku algu a bai robes. Hopi biaha ta despues di a tuma e desishon i aktua riba dje, bo ta kuminsá mira e frutanan di kambio.

Nos ke sigurá gobièrnu Hulandes, ku nan reakshon lo wòrdu trata despues di a skucha e gruponan i plataforma nan ku pa años a bin ta krea konsenshi riba e tema aki, ku e seriedat i koutela nesesario den e sala di parlamento aki.

Por último, mi ke enfatisá ku mihó relashon nan den reino mester ta basa riba igualdat. Nos héroe nashonal Tula ku porfin ta bai wòrdu reabilitá, no a pidi nada otro ku no ta igualdat. E no a ni sali buska konflikto, ta su gritunan di libertat a wòrdu topa ku krueldat. Si nos tur ta diligente i sigui kana e proseso aki ku un kurason pa drecha nos relashon nan, eventualmente e konfiansa ku mester tin entre paisnan den reino tambe lo oumentá.

A tuma nos hopi tempu pa yega na e konklushon ku mester pidi despensa, nos mester duna tur hende nan tempu pa prosesa e diskulpa.

E tema di e pasado di esnan ku a wòrdu sklabisá, ta unu delikado, pa algun e despensa aki lo wòrdu aseptá awe mes, pa otro e lo tuma mas tempu, pero pa tur e ta nifiká ku e proseso di rekonsiliashon a kuminsá. Pa esei mi ta kontentu i gradesido.

Charetti America-Francisca
President of the Parliament of Curaçao
Wilhelminaplein #4
Willemstad, Curaçao

---

 

Geachte Staatssecretaris, mevrouw Van Huffelen,

Geachte leden van de pers,

Geachte aanwezigen,

 

Bontardi en Bon Biní bij de Staten van Curaçao.

 

Allereerst, wil ik Staatssecretaris mevrouw Van Huffelen nogmaals hartelijk bedanken voor haar bezoek en haar aanwezigheid bij ons in de Staten. Uw aanwezigheid is betekenisvol voor het proces van herstel en de verbetering van de relaties binnen het Koninkrijk.

Voor wat betreft de reactie van de Nederlandse Regering op het rapport: “Ketenen van het verleden”, wil ik benadrukken dat de Staten als vertegenwoordiger van het volk van Curaçao, hun rol serieus nemen  om zich ervan te verzekeren dat het volk van Curaçao, degelijk wordt gehoord en vertegenwoordigd in reacties zijdens de Regering op voornoemd rapport.

Onder het volk dat de Staten vertegenwoordigen zijn ook nazaten van de tot slaaf gemaakten, die voor meer dan 200 jaren zijn onderworpen aan wreedheden die niet anders gekwalificeerd kunnen worden dan misdaden tegen de mensheid.

Het aanbieden van excuses is op zijn plaats. Daarom wil ik  de Nederlandse Regering feliciteren voor haar dapperheid bij het nemen van deze stap.  Het is ons bekend dat de overtuiging en vergaarde kennis die de Nederlandse Regering heeft met betrekking tot het onderwerp van kolonialisme, slavernij en de consequenties daarvan nog niet even sterk is bij alle delen in de Nederlandse maatschappij.

Bij ons is het niet anders. Er zijn hier ook nog steeds mensen die excuses niet waarderen, of die van mening zijn dat het aanbieden van excuses ons niet zal helpen. Uit ervaring heb ik geleerd dat het aanbieden van excuses niet altijd voortvloeit uit emoties, maar uit een bewuste beslissing die je neemt wanneer je tot de conclusie komt dat iets mis is gegaan. Na het nemen van zo’n beslissing en door daarnaar te handelen, begin je de effecten van de verandering te bemerken.

Wij willen de Nederlandse Regering verzekeren dat haar reactie in de Staten van Curaçao behandeld zal worden nadat wij ook geluisterd hebben naar de groepen en platformen die al jaren bewustzijn op dit thema bevorderen. Die behandeling in de Staten zal plaatsvinden met oprechtheid en met de nodige zorgvuldigheid.

Als laatst wil ik benadrukken dat betere koninkrijksrelaties gebaseerd moeten zijn op gelijkheid. Onze nationale held “Tula”, die eindelijk tot eer hersteld zal worden, heeft niets anders gevraagd dan gelijkheid. Hij was niet uit op het uitlokken van een conflict. Het waren eerder zijn kreten die werden beantwoord met wreedheid. Als wij samen met voortvarendheid en openhartig dit proces doorlopen om van  harte de koninkrijksrelaties te verbeten, zal het vertrouwen dat binnen het Koninkrijk moet bestaan tussen de landen ook toenemen.

Het heeft de Nederlandse Regering veel tijd gekost om te beseffen dat het aanbieden van excuses een ‘must’ is. Het is dan ook nodig dat wij anderen de tijd gunnen om het proces van verontschuldiging en excuses op eigen tempo te laten verwerken.

Het thema van slavernijverleden ligt zeer gevoelig. Voor enkelen worden de aangeboden excuses vandaag nog geaccepteerd, terwijl anderen hiervoor meer tijd nodig hebben. Desalniettemin is de eerste stap in het proces van verzoening gezet. Dat proces gaat nu van start.  Daarvoor ben ik u erkentelijk en dankbaar.

 

Willemstad, 19 december 2022

 

 

Charetti America-Francisca

Voorzitter van de Staten van Curaçao