Cft: “Sint Maarten, kontinuá ku e proseso di mehorashon” / Cft: “Sint Maarten, zet verbeterproces door”
Philipsburg – Kolegio di supervishon finansiero Kòrsou i Sint Maarten (Cft) den kòmbersashon ku Minister di Finansa di Sint Maarten a konstatá ku Sint Maarten ta dal pasonan pa dilanti den mehorashon di e proseso presupuestario. Konseho di Minister di Reino (RMR) a urgi Sint Maarten pa aprobá e presupuesto 2023 promé ku 31 di mart 2023. E presupuesto mester kumpli ku e normanan presupuestario ku ta stipulá den e Lei di Reino di supervishon finansiero Kòrsou i Sint Maarten (Rft).
Segun Rft e presupuesto 2023 mester tabata aprobá promé ku 15 di desèmber 2022. Sint Maarten no a alkansá e deadline aki i a indiká ku e lo entregá e presupuesto 2023 mas lihé posibel na Parlamento, di moda ku por aprobá esaki promé ku e deadline di 31 di mart ku RMR a establesé.
Invershonnan
E nivel di invershonnan públiko di Sint Maarten ya pa un tempu ta abou. Esaki ta pone ku Sint Maarten no ta usa su oportunidatnan pa stimulá desaroyo ekonómiko duradero. Den 2022 Sint Maarten tabata intenshoná pa finansiá ANG 15 mion na invershonnan pa medio di Hulanda su inskripshon kontínuo. Mirando ku Sint Maarten a inkluí un défisit signifikantemente mas haltu ku RMR ta pèrmití den su adaptashon di presupuesto 2022 aprobá, Cft no por a duna un konseho positivo riba e petishon pa finansiamentu. Gobièrnu ta trahando awor pa supstanshá adekuadamente e invershonnan den presupuesto 2023.
Kuido i seguridat sosial
Den 2022 Sint Maarten a pone e promé pasonan pa redusí e défisitnan den e fondonan di kuido. Por ehèmpel entrante 1 di sèptèmber 2022 Sint Maarten a subi e límite di suèldo pa e Seguro di Malesa i Seguro di Aksidente i a kuminsá ku un programa pa redusí gastu di remedi. Cft a deliberá ku Konseho di Minister i e órgano ehekutivo Seguronan Sosial i di Malesa tokante di e reformanan planeá i e importansia di tin un presupuesto (di mas aña) pa e fondonan sosial, ku ta realístiko i supstansiá adekuadamente. Ku introdukshon di un seguro general entrante 1 di yanüari 2024, Sint Maarten ta spera di por redusí e défisitnan den e fondonan sosial den un forma struktural.
Subida entradanan fiskal
Sint Maarten su preshon di impuesto i prima kualnan ta suma aproksimádamente 27 porshento di su produkto interno bruto (GDP), internashonalmente mirá ta abou. Cft ta konsehá Sint Maarten pa introdusí riba término kòrtiku impuesto riba casino i impuesto riba benta riba e importashon privá di merkansia. Ya Sint Maarten ta trahando riba un reforma di e impuesto riba estadia riba hürmentu di bibienda na turista. Tambe Sint Maarten ke inkluí sitionan di benta di number den kobransa di impuesto i prima. Durante di su kòmbersashon ku e Minister di Finansa, Cft a enfatisá ku modernisashon di e sistema di impuesto i di e Departamentu di Impuesto ta nesesario pa por mehorá kumplimentu ku impuesto (compliance). Interkambio i interkonekshon di datonan i failnan entre e organisashonnan di ehekushon ta di gran importansia den e kuadro aki.
Maneho finansiero
E último lunanan Sint Maarten a investigá vários proseso di trabou finansiero i a limpia diferente kuenta (intermediario). Den yanüari 2023 a aprobá e kuentanan anual di 2019 i 2020. Ku esaki e retraso en konekshon ku produkshon i aprobashon di e kuentanan anual pa gran parti ta eliminá. E espektativa ta ku lo aprobá e kuenta anual di 2021 riba un término kortiku. Ademas Sint Maarten ta trahando pa hasi e proseso pa yega na produkshon i kòntròl di e kuentanan anual mas kòrtiku. Cft ta enfatisá importansia di un implementashon duradero di e mehorashonnan ku ta surgi for di e proyektonan pa mehorá e kalidat di e maneho finansiero den forma struktural. Sufisiente kapasidat pa logra esaki ta importante.
Entrante 1 di febrüari 2023 a nombra señora Lidewijde Ongering komo presidente di Kolegio di supervishon finansiero di Kòrsou i Sint Maarten, Kolegio di supervishon finansiero di Aruba i Kolegio di supervishon finansiero di Boneiru, Saba i Sint Eustatius. Cft a bishitá Sint Maarten riba 15 en 16 di febrüari i a hiba kòmbersashon ku Gobernador, Konseho di Minister, Minister di Finansa i Parlamento. Cft a kòmbersá tambe ku e Órgano Ehekutivo di Seguronan Sosial i di Malesa i direktor di Princess Juliana International Airport.
Riba 13 di febrüari 2023 Kolegio di supervishon finansiero di Boneiru, Saba i Sint Eustatius (Cft BES) a bishitá Saba kaminda el a hiba kòmbersashonnan ku Kolegio Ehekutivo i Konseho Insular. Tambe Cft a bishitá e sitio di konstrukshon di e aeropuerto nobo. Riba 14 di febrüari 2023 Cft BES a kòmbersá ku Kolegio Ehekutivo na Sint Eustatius i a haña un rekorido riba Global Terminal Investments Statia.
Philipsburg – Het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Cft) stelde in gesprek met de minister van Financiën van Sint Maarten vast dat Sint Maarten stappen voorwaarts zet in het verbeteren van het begrotingsproces. De Rijksministerraad (RMR) verzocht Sint Maarten om de begroting 2023 voor 31 maart 2023 vast te stellen. Deze begroting dient te voldoen aan de begrotingsnormen uit de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Rft).
Volgens de Rft diende de begroting 2023 voor 15 december 2022 te zijn vastgesteld. Sint Maarten haalde deze deadline niet en heeft aangegeven de begroting 2023 zo snel als mogelijk bij de Staten in te dienen, zodat deze kan worden vastgesteld voor de door de RMR verzochte deadline van 31 maart 2023.
Investeringen
Het niveau van publieke investeringen van Sint Maarten is al langere tijd laag. Hierdoor laat Sint Maarten kansen onbenut om duurzame economische ontwikkeling te stimuleren. In 2022 was Sint Maarten voornemens om ANG 15 miljoen aan investeringen te financieren via de lopende inschrijving door Nederland. Doordat Sint Maarten in de vastgestelde begrotingswijziging 2022 een significant hoger tekort opnam dan door de RMR is toegestaan, kon het Cft niet positief adviseren bij het leningsverzoek. De regering werkt momenteel aan een adequate onderbouwing van de investeringen in de begroting 2023.
Zorg en sociale zekerheid
Sint Maarten zette in 2022 de eerste stappen om de tekorten bij de zorgfondsen terug te dringen. Zo is de loongrens voor de Ziektekostenverzekering en Ongevallenverzekering per 1 september 2022 verhoogd en startte Sint Maarten met een besparingsprogramma voor medicijnkosten. Met de ministerraad en het uitvoeringsorgaan Sociale en Ziektekostenverzekeringen besprak het Cft de voorgenomen hervormingen en het belang van een realistische en adequaat onderbouwde (meerjaren)begroting van de sociale fondsen. Met de introductie van een algemene ziektekostenverzekering per 1 januari 2024 verwacht Sint Maarten de tekorten bij de zorgfondsen structureel terug te dringen.
Verhoging belastingbaten
De belasting- en premiedruk van Sint Maarten is met circa 27 procent van het bruto binnenlands product internationaal gezien laag. Het Cft adviseert Sint Maarten op korte termijn een casinobelasting en een omzetbelasting op de particuliere import van goederen in te voeren. Sint Maarten werkt reeds aan een hervorming van de logeerbelasting op de verhuur van woningen aan toeristen. Ook wil Sint Maarten loterijverkooppunten betrekken in de belasting- en premieheffing. Tijdens het gesprek met de minister van Financiën benadrukte het Cft dat modernisering van het belastingstelsel en de Belastingdienst noodzakelijk is om de compliance te verbeteren. De uitwisseling en koppeling van data(bestanden) tussen uitvoeringsorganisaties is hierbij van groot belang.
Financieel beheer
Sint Maarten lichtte de afgelopen maanden verschillende financiële werkprocessen door en schoonde diverse (tussen)rekeningen op. In januari 2023 zijn de jaarrekeningen 2019 en 2020 vastgesteld. Hiermee is de achterstand met betrekking tot het opstellen en vaststellen van jaarrekeningen grotendeels ingelopen. De jaarrekening 2021 wordt naar verwachting op korte termijn vastgesteld. Ook werkt Sint Maarten aan het verkorten van het proces tot oplevering en controle van de jaarrekeningen. Het Cft benadrukt het belang van een duurzame implementatie van de verbeteringen die uit de projecten volgen om de kwaliteit van het financieel beheer structureel te verbeteren. Voldoende capaciteit hiervoor is van belang.
Per 1 februari 2023 is mevrouw Lidewijde Ongering benoemd als voorzitter van het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten, het College Aruba financieel toezicht en het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Het Cft, in nieuwe samenstelling, bracht op 15 en 16 februari 2023 een bezoek aan Sint Maarten en voerde gesprekken met de Gouverneur, de Raad van Ministers, de minister van Financiën en de Staten van Sint Maarten. Het Cft sprak ook met het Uitvoeringsorgaan Sociale en Ziektekostenverzekeringen en de directeur van de Princess Juliana International Airport.
Op 13 februari 2023 bracht het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Cft BES) een bezoek aan Saba waar het gesprekken voerde met het bestuurscollege en de eilandsraad en een bezoek bracht aan de bouwlocatie voor de nieuwe haven. Op 14 februari 2023 sprak het Cft BES op Sint Eustatius met het bestuurscollege en ontving het een rondleiding bij Global Terminal Investments Statia.
