Mas protekshon pa bestia di mondi karibense bou di e protokòl di SPAW
Mas protekshon pa bestia di mondi karibense bou di e protokòl di SPAW
E protokòl pa áreanan spesialmente protehá i bestia di mondi (Protocol for Specially Protected Areas and Wildlife – SPAW Protocol), un parti integral di e Kombenio di Cartagena, ta forma un kuadro krusial ku ta enfoká riba protekshon di biodiversidat den e region karibense mas amplio. Anunsionan resien dentro di e protokòl di SPAW a amplia e protekshon èkstra te seis espesie, nominá di parti di Reino Hulandes i Repúblika di Fransia, loke ta marka un paso importante den direkshon di e esfuersonan pa konservashon di naturalesa.
Protokòl di SPAW
E Kombenio di Cartagena ta sirbi komo un kuadro regional ku enfoke riba konservashon di biodiversidat den e region karibense mas amplio. E partidonan den e Kombenio, entre otro Aruba, Kòrsou, Sint Maarten i Hulanda (meskos ku e islanan hulandes karibense Boneiru, Sint Eustatius i Saba), a komprometé nan mes pa kumpli ku e protokòl di SPAW, un akuerdo hurídiko regional krusial.
E protokòl di SPAW ta klasifiká e diferente espesienan den anekso I, II i III. E aneksonan I i II ta enserá espesienan di mata i bestia menasá ku ta rekerí e nivel di protekshon di mas haltu, miéntras anekso III ta inkluí e espesienan ku ta rekerí medida di protekshon, aunke no asina estrikto manere e dos promé aneksonan.
E sistema di klasifikashon akí ta forma un parti integral di dunamentu di guia na esfuersonan di konservashon di naturalesa. E espesienan di den anekso I i II tin benefisio di un protekshon integral, kaminda ta prohibí negoshi komersial i destrukshon òf matamentu di e espesienan akí, i kaminda tin tambe e responsabilidat pa tuma medida pa garantisá rekuperashon di e espesienan akí. E espesienan di den anekso III ta kai bou di medidanan regulá ku komo meta pa rekuperá espesienan menasá i espesienan ku ta kore peliger di ekstinshon.
Vários espesie
Na anekso II a añadí kuater espesie: e chuchu gigante, e yuana di Antia abou, e tribon oseániko punta blanku i e tribon bayena. E státùs nobo akí ta nifiká ku ta prohibí pa kue, tin den poseshon, mata òf hasi negoshi ku e espesienan akí i nan produktonan. E añadishon nobo den anekso III ta enserá e e tribon karibense di ref i e gutu komo grupo di espesie. E anekso III, aunke esaki no ta asina restriktivo, tòg ta hasi un yamada pa medida pa garantisá protekshon i rekuperashon di e espesienan ku ta inkluí den e lista. Banda di esaki a hasi sierto adaptashonnan na e Plan di Akshon di Mamífero Marino pa Konservashon di Mamífero den Region Karibense mas amplio. A disidí esaki durante e último Konferensia di Partido pa e Kombenshon di Cartagena (COPS) na luna di òktober na Aruba.
Ademas tin ku kontrolá e reglanan i preskripshonnan lokal serka respektivamente e Organisashon di Maneho pa Áreanan Protehá òf e gobièrnu lokal. Na Aruba i Boneiru por ehèmpel ta prohibí pa kue, mata, heridá òf molestiá gutu. Banda di esaki tur espesie di tribon ta kompletamente protehá den e Santuario di Mamífero Marino i Tribon Yarari na Hulanda Karibense.
Sigurá un futuro sostenibel
Enbolbimentu di Hulanda Karibense ku e protokòl di SPAW ta ofresé sierto bentahanan, manera esfuersonan fortifiká pa konservashon di naturalesa, kolaborashon internashonal, mihó maneho di rekurso i kumplimentu ku obligashonnan internashonal, loke ta kontribuí na desaroyo sostenibel i resiliensia ekológiko di e region.
**********************************************************************************
DCNA
Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) ta sostené komunikashon (sientífiko) i ‘outreach’ den region hulandes karibense pa medio di hasi informashon sientífiko relashoná ku naturalesa mas ampliamente disponibel via entre otro Dutch Caribbean Biodiversity Database, DCNA su plataforma di notisia BioNews i via prensa. DCNA no ta responsabel pa e kontenido i e konsekuensianan (in)direkto ku ta surgi for di publikashon di e artíkulo akí.
**********************************************************************************
Pa mas informashon, por fabor tuma kontakto ku policy@DCNAnature.org
Potrèt:
Potrèt map: SPAW photos
(1) Gutu – one of the species which got increased protection under the SPAW protocol. Photo credit: Marion Haarsma- all rights reserved.
(2) Tibon bayena – one of the species which got increased protection under the SPAW protocol. Photo credit: Sebastian Pena Lambarri- all rights reserved.
**********************************************************************************