Cft: “Presupuesto balansá i realístiko ta di gran importansia”

 

Kralendijk – Den su kòmbersashon ku Kolegio Ehekutivo di Boneiru, Kolegio di supervishon finansiero di Boneiru, Sint Eustatius i Saba (Cft) a pidi atenshon pa trahamentu di un presupuesto balansá i realístiko. Boneiru ta presupuestá un défisit presupuestario den 2023, despues ku pa hopi aña largu el a realisá surplus presupuestario. Ta di importansia pa Boneiru duna prioridat na un presupuesto di mas aña ku ta balansá i prepará un presupuesto ku ta demonstrá tantu e ambishonnan di Boneiru, komo e forsa di ehekushon di e entidat públiko.

 

Presupuesto di 2023

Riba 15 di novèmber 2022, Konseho Insular di Boneiru a aprobá e presupuesto di 2023, despues di kua Sekretario di Estado di Asuntonan Interno i Relashonnan den Reino a aprobá esaki. Boneiru ta presentá den 2023 un défisit presupuestario di USD 0,9 mion. Den kòmbersashon ku Kolegio Ehekutivo di Boneiru,  Cft a enfatisá e importansia di un presupuesto balansá i realístiko. Komo konsekuensia di e entrada èktra di impuesto di turista, oumento struktural di kontribushon liber (vrije uitkering) i rekuperashon ekonómiko despues di e krísis di korona, Cft no ta mira nesesidat pa un défisit presupuestario. Cft a pidi atenshon tambe pa e sifranan di realisashon preliminar di 2022, kualnan ta mustra un surplus presupuestario pa 2022, i den e kuadro ei Cft a pidi atenshon pa un presupuesto realístiko, teniendo kuenta ku e forsa di ehekushon ku Boneiru tin.

 

Maneho finansiero

Boneiru a tuma algun paso importante aña pasá pa mehorá su maneho finansiero. Asina, por ehèmpel, na fin di 2022 a aprobá maneho di tereno. Meskos aprobamentu di maneho di eksonerashon tambe ta un paso den e bon direkshon. Ademas Boneiru a traha un plan di akshon renobá pa mehorá maneho finansiero. Sinembargo, den e plan ei a hala e deadline pa un deklarashon aprobatorio di akoùntent di e kuenta anual di 2022 pa 2023. Cft a pone énfasis riba importansia di bon maneho finansiero i a enkurashá Boneiru pa sigui pone ophetivo ambisioso pa su mes.

 

Cft a pidi atenshon tambe pa suministro di informashon di parti di Kolegio Ehekutivo pa Konseho Insular i pa Cft. Na vários okashon den 2022 informashon den e reportahenan di ehekushon tabata demasiado limitá pa por a duna un bista sufisiente di e posishon finansiero di Boneiru. Banda di esei, no ta den tur kaso a kumpli ku e prosedura pa adaptá presupuesto, manera esaki ta preskribí den e Lei di finansa pa e entidatnan públiko Boneiru, Sint Eustatius i Saba. Esaki ta limitá e bista di e estado di e presupuesto i ta limitá Cft den su evaluashon di ehekushon di e presupuesto.

 

Aeropuerto Internashonal di Boneiru

Aeropuerto ta okupá un posishon importante den ekonomia di Boneiru. Den kombersashon ku gerensia di Aeropuerto Internashonal di Boneiru (BIA), Cft ku sumo interes a tuma nota di e Plan Maestro 2040, kual tin e meta pa kumpli ku e normanan internashonal di seguridat i prepará aeropuerto pa futuro. P’esei den kolaborashon ku Ministerio di Infrastruktura i Maneho di Awa i ku Entidat Públiko Boneiru, aeropuerto ta invirtiendo den modernisashon di e pistanan di aterisahe i ampliashon i modernisashon di e terminal.

 

Entrante 1 di febrüari 2023 a nombra señora Lidewijde Ongering komo presidente di Kolegio di supervishon finansiero di Kòrsou i Sint Maarten, Kolegio di supervishon finansiero di Aruba i Kolegio di supervishon finansiero di Boneiru, Saba i Sint Eustatius. Den su konstelashon nobo Cft a bishitá Boneiru riba 7 di febrüari 2023 i a hiba kòmbersashon ku Kolegio Ehekutivo i Konseho Insular i ku gerensia di Aeropuerto Internashonal di Boneiru (BIA).

 

---

 

Cft: “Evenwichtige en reële begroting van groot belang”

Kralendijk – Het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Cft) heeft in gesprek met het bestuurscollege van Bonaire aandacht gevraagd voor het opstellen van een evenwichtige en reële begroting. Bonaire begroot in 2023 een begrotingstekort, na jaren begrotingsoverschotten te hebben gerealiseerd. Het is van belang dat Bonaire prioriteit geeft aan een meerjarig begrotingsevenwicht en een begroting opstelt waarin zowel de ambities van Bonaire als de uitvoeringskracht van het openbaar lichaam tot uiting komen.

 

Begroting 2023

De begroting 2023 is op 15 november 2022 door de eilandsraad van Bonaire vastgesteld, en vervolgens door de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties goedgekeurd. Bonaire presenteert in 2023 een begrotingstekort van USD 0,9 miljoen. In gesprek met het bestuurscollege van Bonaire benadrukte het Cft het belang van een evenwichtige en reële begroting. Vanwege de extra ontvangsten uit de toeristenbelasting, de structurele verhoging van de vrije uitkering en het economisch herstel na de coronacrisis ziet het Cft geen noodzaak voor een begrotingstekort. Het Cft wees daarbij ook op de voorlopige realisatiecijfers over 2022, die wijzen op een begrotingsoverschot over 2022 en vroeg daarbij aandacht voor een realistische begroting rekening houdend met de uitvoeringskracht van Bonaire.

 

Financieel beheer

Bonaire zette het afgelopen jaar belangrijke stappen om het financieel beheer te verbeteren. Zo is eind 2022 het grondbeleid vastgesteld en is ook de vaststelling van het kwijtscheldingsbeleid een goede stap vooruit. Ook stelde Bonaire een hernieuwd plan van aanpak op voor de verbetering van het financieel beheer. De deadline voor een goedkeurende accountantsverklaring bij de jaarrekening is in dit plan echter verschoven van 2022 naar 2023. Het Cft benadrukte het belang van deugdelijk financieel beheer en spoorde Bonaire aan ambitieuze doelen te blijven stellen.

 

Het Cft vroeg ook aandacht voor de informatievoorziening door het bestuurscollege richting de eilandsraad en het Cft. De informatie in de uitvoeringsrapportages was in 2022 meerdere malen te beperkt om voldoende inzicht in de financiële positie van Bonaire te verkrijgen. Daarnaast werd de procedure voor het wijzigen van de begroting zoals voorgeschreven door de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, niet in alle gevallen nageleefd. Dit beperkt het inzicht in de stand van de begroting en beperkt het Cft in zijn beoordeling van de uitvoering van de begroting.

 

Bonaire International Airport

De luchthaven vervult een belangrijke positie in de Bonairiaanse economie. In gesprek met de directie van Bonaire International Airport (BIA) heeft het Cft met belangstelling kennisgenomen van het Masterplan 2040, dat gericht is op het voldoen aan de internationale veiligheidsnormen en het toekomstbestendig maken van de luchthaven. In samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het openbaar lichaam Bonaire, investeert de luchthaven daarom in modernisering van de platformen en in uitbreiding en modernisering van de terminal.

 

 

Per 1 februari 2023 is mevrouw Lidewijde Ongering benoemd als voorzitter van het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten, het College Aruba financieel toezicht en het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Het Cft, in zijn nieuwe samenstelling, bracht op 7 februari 2023 een bezoek aan Bonaire en voerde gesprekken met het bestuurscollege, de eilandsraad en de directie van BIA.