KIKO TA PASANDO

E uniko kaminda ku bo ta haña tur informashon kompletamente gratis. Klik anto lesa. Manda tur loke bo ke pa wordu publika i invitashon pa kubri rueda di prensa na e Email: kikotapasando@outlook.com

GOBIERNU

Komo respuesta riba e oumento di tasa di interes riba merkado finansiero internashonal CBCS ta oumentá su tasa di interes ofisial

WILLEMSTAD/PHILIPSBURG – Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS) a tuma e
desishon di hasi su maneho finansiero mas stringente, oumentando su tasa di interes ofisial
(beleningsrente) 1
ku 25 punto básiko te na 5,75%. Banko a tuma e desishon akí komo reakshon
riba e oumento di e tasa di Reserva Federal Estadounidense na yüli i un posibel oumento
adishonal na sèptèmber. Apesar ku tabatin un oumento den e reserva ofisial bruto i e kobertura
di importashon den e promé ocho lunanan di e aña akí, ta premirá un bahada den e sifranan
akí pa fin di 2023. Sin embargo, e bahada ei lo ta ménos fuerte ku den 2022. P’esei, Komité di
Maneho Monetario (abreviá na ingles komo MPC)2 di CBCS lo sigui vigilá djaserka e
desaroyonan ekonómiko i monetario den e union monetario i lo ahustá e maneho akí si ta
nesesario.
Segun e proyekshon di mas resien, ta premirá un bahada den e défisit riba kuenta koriente di
balansa di pago di e union monetario, di 19,4% di PIB na 2022 te na 13,5% di PIB na 2023. ‘A baha
e proyekshon pa 2023 ku 0,7 punto porsentual na komparashon ku e sifra di yüni, prinsipalmente
debí na un proyekshon mas abou di e défisit riba kuenta koriente, mitigá pa un bahada masha leve
den PIB nominal di e union monetario. E défisit mas abou riba kuenta koriente ta debí ku ta
proyektá un sifra ménos negativo pa loke ta eksportashon neto di produkto i servisio i un mehora
mas fuerte den e balansa di entrada i di transferensia koriente’, asina direktor ehekutivo di CBCS
dr. Joséc Jardim a splika. Segun proyekshon, eksportashon neto di produkto i servisio lo ta ménos
negativo na 2023. Esei lo ta debí primeramente na un oumento den entrada di divisa for di aktividat
di bùnker na tur dos pais di e union monetario. ‘En kambio, a baha e proyekshon di entrada di
divisa for di aktividat di turismo i reparashon di barku debí ku e entrada proyektá pa Kòrsou ta mas
abou. Mientrastantu, e proyekshon di e sifra di importashon total a keda práktikamente meskos’,
Jardim a sigui bisa.
Den e promé ocho lunanan di 2023, reserva ofisial bruto a oumentá ku NAf.109,7 mion. E oumento
akí ta debí prinsipalmente na e fondonan ku Banko Mundial a transferí pa rekonstrukshon di Sint
Maarten i e transferensianan ku e fondonan di penshun a hasi for di eksterior, mitigá pa e sifra neto
di divisa estranhero ku e bankonan komersial a kumpra for di CBCS. Sin embargo, ta proyektá un
1 ‘Tasa di interes ofisial’ òf ‘beleningsrente’ ta e tasa ku CBCS ta ofresé e bankonan komersial pa fiansa den kaso ku nan tin
falta di likides. 2 Komité di Maneho Monetario ta deliberá un òf mas biaha pa kuartal riba e desaroyonan ekonómiko i monetario, i riba e
direkshon di maneho monetario. Komité di Maneho Monetario ta tuma desishon riba direkshon di maneho monetario i uso
di e instrumentonan di maneho monetario, pa despues Hunta di Maneho di CBCS ratifiká esakinan.
bahada leve den reserva ofisial bruto pa 2023 ya ku, segun proyekshon, e nivel di finansiamentu
eksterno i transferensia di kapital lo no kubri e défisit riba kuenta koriente di balansa di pago.
E kobertura di importashon a oumentá di 4,7 luna na fin di 2022 te na 4,8 luna na ougùstùs di
2023. Loke a impulsá e oumento akí ta e echo ku e reserva ofisial bruto a subi, miéntras ku e
proyekshon di importashon di produkto i servisio a keda práktikamente na e mesun nivel.
Konsistente ku e bahada di reserva proyektá pa henter aña, ta premirá ku pa fin di 2023 e kobertura
di importashon lo baha te na 4,6 luna. Sin embargo, ainda esei lo ta kómodamente riba e norma
di tres luna. Na mes momento, te ku kuminsamentu di sèptèmber, tabatin un oumento leve den
likides di e bankonan komersial, despues ku na 2022 esaki a baha kasi te na mitar.
Despues di a oumentá e tasanan di interes agresivamente den 2022, Reserva Federal
Estadounidense (Fed) a sigui hisa su tasa di interes, ounke na un ritmo mas abou, mirando ku den
2023 ainda inflashon ta haltu. Aunke e maneho monetario mas stringente di e bankonan sentral i
e bahada di preis di produkto básiko tantu petrolero komo no petrolero lo kontribuí na un bahada
leve di inflashon na nivel mundial, ta premirá ku inflashon lo keda haltu, mirando e kondishon pèrtá
di e merkadonan laboral i e desbalansenan ku ta eksistí entre oferta i demanda. Te asina leu, Fed a
oumentá e tasa federal na un ritmo mas abou i, na yüni di 2023, a asta tene esaki na e mesun nivel,
basá riba ekspektativa ku inflashon lo baha. Na e momento akí, e siguiente desishonnan di Fed lo
dependé di e manera ku inflashon, empleo i strès bankario lo desaroyá na Estádos Unídos. ‘Debí
na e tasa di kambio fiho entre NAf i dòler estadounidense, oumento di e tasa federal dor di Fed tin
un efekto inmediato riba e tasanan di merkado finansiero internashonal i, p’esei mes tambe, riba e
tasanan di interes di e union monetario di Kòrsou i Sint Maarten’, Jardim a splika.
‘Komo respuesta riba e oumento di e tasa federal dor di Fed na yüli i un posibel oumento adishonal
na sèptèmber, CBCS a tuma e desishon di oumentá su tasa di interes ofisial ku 25 punto básiko te
na 5,75% entrante dia 18 di sèptèmber 2023. A tuma e desishon akí tambe pa evitá ku e tasanan
riba merkado monetario doméstiko (en partikular e tasanan ku ta ofresé riba sertifikado di depósito)
lo surpasá e tasa ofisial. Ademas, na e emishonnan ku ta tuma lugá kada dos siman, CBCS lo sigui
ofresé sertifikado di depósito ku plaso di madures mas largu (di 12, 26 i 52 siman), pa asina likides
di e bankonan por keda mas tantu tempu riba merkado doméstiko i asina yuda mantené un
posishon sólido di divisa’, Jardim a konkluí.
Willemstad, 15 di sèptèmber 2023
CENTRALE BANK VAN CURAÇAO EN SINT MAARTEN

 

 

Share this page to Telegram

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: