KRALENDIJK BOANIRE: DIA INTERNASHONAL DI AIDS / WERELD AIDSDAG

DIA INTERNASHONAL DI AIDS

Kralendijk – Djaweps 1 di desèmber ta Dia Internashonal di Aids. Mundialmente tur aña riba 1 di desèmber ta dediká atenshon na e malesa aki. Esei nan ta hasi na diferente manera: dor di hasi hendenan mas konsiente tokante e malesa aki, dor di rekòrdá esunnan ku a bandoná nos pa motibu di e malesa aki i dor di enfatisá e éksito- i desafionan riba e tereno aki.

Mirado bèk riba e Millennium Development Goals (Ophetivonan di Desaroyo di Milenio) ku a yega na un fin den 2015, por bisa ku mundialmente a realisá éksito den kombatimentu i prevenshon di Hiv i Aids. Na e momentu aki 15 mion hende tin akseso na un tratamentu di Hiv ku ta skapa bida, mundialmente infekshonnan nobo ku Hiv desde aña 2000 a keda redusí ku 35% i kousanan di morto ligá na Aids a keda redusí ku 42% desde e kantidat máksimo di 2014. Spesialmente riba e tereno di akseso na remedi i kuido preventivo por mira mas tantu mehorashon. Pa aña 2030 WHO (e organisashon mundial di salú) a stipulá metanan nobo, ku por keda alkansá solamente ku mas invershon, partisipashon i inovashon.

Den Karibe i na Boneiru tambe te ainda Hiv ta un menasa importante pa salubridat públiko. E último añanan a konstatá un oumento leve di e kantidat di infekshonnan. Tanten ku hendenan ta risibí tratamentu nan no ta kontagioso pa nan partner i nan no ta haña Aids.

E manera mas efektivo pa prevení un infekshon ku Hiv ta hasi sèks na un manera seif. Uso korekto di kondon ta ofresé un bon protekshon kontra e víres di Hiv i kontra otro malesanan ku por keda transmití seksualmente (soa). Mas aleu ta importante pa laga nan tèst bo ora bo tabatin kontakto seksual insegur (pues sin kondon) ku un hende ku no ta bo partner regular, òf si bo tabatin kontakto seksual ku diferente partner. Bo por hasi tèst serka bo dòkter di kas i bo no tin mester di paga pa esaki . Mayoria soa ta fásil pa trata i awendia bo por biba un bida salú pa hopi tempu mientras bo tin Hiv, basta bo mantené un estilo di bida salú i usa remedinan ku ta frena Hiv ku regularidat.

E diputado di salubridat públiko, señora Nina den Heyer ta infatisá ku ‘prevenshon di infekshon’ ta e mihó manera pa para e plamamentu di Hiv. Komportashon seksual seif ta algu ku bo tin den bo mes man. P’esei bo mester sòru ku bo ta drenta relashonnan seksual seif i ku bo ta konsiente di e riesgonan di hasimentu di sèks insegur. Entidat públiko Boneiru ta para pa promoshon di un komunidat salú. E komunidat salú ei ta un tarea di nos tur.

Dia 30 di novèmber fundashon EQ ta òrganisá un aktividat pa duna atenshon na e malesa aki. Nos ta enkurashá tur hende ku ta sinti su mes enbolbí pa ta presente entre 6’or di atardi i 9’or di anochi na Plasa Wilhelmina.

Hendenan ku tin Hiv ta hende meskos ku abo i ami. Respetá tur hende, ku òf sin malesa. Bo por mustra solidaridat ku personanan ku Hiv/Aids dor di pone un sinta kòrá na bo paña dia 1 di desèmber.

Fuente: World Health Organization, Stop Aids Now, United Nations

WERELD AIDSDAG
Kralendijk – Op donderdag 1 december is het Wereld Aidsdag. Wereldwijd wordt op 1 december elk jaar aandacht besteed aan deze ziekte. Dit wordt gedaan op verschilde manieren nl: door mensen meer bewust te maken over deze ziekte, door degenen die ons door deze ziekte hebben verlaten te herdenken en door overwinningen en uitdagingen op dit gebied te benadrukken.

Terugblikkend op de Millennium Development Goals, die tot een einde kwamen in 2015, is er wereldwijd succes geboekt in de bestrijding en preventie van Hiv en Aids. Op dit moment hebben 15 miljoen mensen toegang tot een levensreddende Hiv- behandeling, zijn nieuwe Hiv infecties wereldwijd afgenomen met 35% sinds 2000 en zijn Aids-verwante doodsoorzaken afgenomen met 42% sinds de piek in 2014. Vooral op het gebied van toegang tot medicijnen en preventieve zorg is de meeste verbetering te zien. Voor 2030 zijn door de WHO nieuwe doelen gesteld, die alleen behaald kunnen worden met verdere investeringen, betrokkenheid en innovatie.

Ook in het Caribisch gebied en op Bonaire is Hiv nog steeds een belangrijke bedreiging van de volksgezondheid. Op Bonaire is er de laatste jaren een lichte toename in het aantal besmettingen geconstateerd……. Zolang mensen behandeld worden zijn ze niet besmettelijk voor hun partners en krijgen ze geen Aids.

De effectiefste manier om een Hiv-infectie te voorkomen is door veilig te vrijen. Correct gebruik van condooms biedt goede bescherming tegen het Hiv-vius en tegen andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). Verder is het belangrijk om je te laten testen als je onveilig (dus zonder condoom) seksueel contact gehad hebt niet iemand die niet je vaste partner is, of je als je wisselende contacten hebt gehad. Een test kun je via je huistarts kosteloos laten afnemen. De meeste soa’s zijn goed te behandelen en tegenwoordig kun je met Hiv een lang en gezond leven leiden, mits je een gezonde leefstijl aanhoudt en regelmatig Hiv- remmers gebruikt.
De gedeputeerde van volksgezondheid, mevrouw Nina den Heyer benadrukt dat het “voorkomen van besmetting” de beste manier is om de verspreiding van Hiv een halt toe te roepen. Veilig seksueel gedrag heb je zelf in de hand. Zorg er daarom voor dat je veilige seksuele relaties aangaat en bewust bent van de risico’s van onveilig vrijen.
Het Openbaar Lichaam Bonaire staat voor bevordering een gezonde samenleving. Die gezonde samenleving is een taak van ons allemaal.
Op 30 november is er activiteit georganiseerd door stichting EQ om stil te staan bij deze ziekte. Wij moedingen iedereen aan die zich betrokken voelt, tussen 18 uur en 21 uur op het Plasa Wilhelmina aanwezig te zijn.
Mensen die Hiv hebben zijn mensen zoals jij en ik. Respecteer een ieder, met of zonder aandoening. Je kunt je solidariteit tonen voor personen met Hiv/Aids door op 1 december het rode lintje te dragen.
Bronnen: World Health Organization, Stop Aids Now, United Nations