Preguntanan relashoná ku e problema di ENNIA mirando nos situashon sosial aktual, e retonan ekonómiko i nos situashon presupuestario di pais Kòrsou.
Willemstad, 12 di sèptèmber 2023
Presidente di Parlamento di Kòrsou
Señora Charetti M. America-Francisca
Wilhelminaplein # 4
Presente
Señora Presidente,
Pa medio di e karta aki, suskrito Amerigó C.M. Thodé Lider di Frakshon di Movementu Futuro Kòrsou (MFK) hasiendo uso di artíkulo 96 di Reglamentu
di Òrdu i tambe artíkulo 57 di nos Areglo di Estado, na nòmber di nos Frakshon,
ke pidi bo persona mas pronto ku ta posibel pa dirigí e karta athunto na Minister di Finansa señor mr. drs. Javier F.A. Silvania, pa preguntanan ku mi persona a hasi na e minister konserní.
Di antemano un danki pa e koperashon.
Atentamente,
_________________
Amerigó C.M. Thodé
Miembro di Parlamento
Lider di Frakshon MFK
Willemstad, 12 di sèptèmber 2023
Minister di Finansa
Señor mr. drs. Javier F.A. Silvania
Pietermaai # 44
Presente
Tópiko: Preguntanan relashoná ku e problema di ENNIA mirando nos situashon sosial aktual, e retonan ekonómiko i nos situashon presupuestario di pais Kòrsou.
Señor Minister Silvania,
Na nòmber di Frakshon di Movementu Futuro Kòrsou (MFK) pa medio di e karta aki suskrito, Amerigó C.M. Thodé, Lider di frakshon, ke pidi bo atenshon pa lo siguiente:
Ku hopi preokupashon mi ta siguiendo e diskushonnan entorno e kompania di seguro ENNIA kaminda alrededor di 30,000 siudadanonan nan penshun di behes sigurá. Mi preokupashon ta basá entre otro riba e karta fechá 18 di yüli 2023 di e sekretario di estado Alexandra van Huffelen na Tweede Kamer hulandes i e karta fechá 24 di yüli 2023 di minister presidènt señor Gilmar Pisas na ministro di finansa i sekretario di estado di Hulanda.
Manera mi a bin ta tuma nota di e vários informashonnan aki, ta indiká ku e problemátika di ENNIA lo tin reperkushonnan supstansial riba nos pais tantu soshal-ekonómiko komo presupuestario. Ta ser menshoná ku mester un montante di Euro 600 mion pa kubri e défisit di solvensia di e kompania ENNIA pa asina di un forma duradero por resolv’é e problema aki.
Huntu ku e debenan ku pais mester a hasi den kuadro di COVID-19, un fiansa adishonal di NAf 911mion florin lo representá un karga supstansial pa e presupuesto di gobièrnu manera entre otro a ser indiká dor di CFT. E situashon ta bira aún mas preokupante si tuma nota ku aparte di gastunan adishonal di interes ku e fiansanan aki ta representá pa nos presupuesto, e ta endeudá nos pais di tal forma ku e programa di invershon di mas aña ku gobièrnu a anunsiá ta kore peliger enorme ku reperkushonnan grave pa nos pais.
Mirando nos situashon sosial aktual, e retonan ekonómiko i nos situashon presupuestario mi ta kere sinseramente ku mester rekonsiderá e fórmula di solushoná e problemátika aki.
Frakshon di MFK hasiendo uso di e derecho di hasi pregunta ankrá den artíkulo 96 di Reglamentu di Órden i tambe artíkulo 57 di nos Areglo di Estado, na nòmber di nos Frakshon mi kier hasi señor Minister Silvania e siguiente preguntanan:
- E krísis finansiero di ENNIA ta un fenómeno mundial? Ta un krísis ku a yega di pasa mas biaha esaki ta?
- Ta for di kua aña e problemátiko di ENNIA ta hungando i kiko a sosodé for di dia ku a diskubrí e krísis aki dor di e outoridatnan kompetente?
- Ta bèrdat ku Gabinete Rhuggenaath konsistiendo di partidonan PAR, MAN i PIN tabata na altura di e krísis finansiero di ENNIA pero nan a opta pa no hasi ningun intento pa resolvé e problema aki, i laga Gabinete Pisas heredá esaki pa na su turno Gabinete Pisas bai buska un solushon?
- Ta bèrdat ta trata aki di alrededor di 30.000 siudadanonan nan penshun di behes sigurá i ku huntu ku nan famia esaki ta yega alrededor di 75.000 mil persona lo bai keda gravemente perhudiká?
- Ta bèrdat ku CSBS (Banko Sentral) huntu ku su Komisariadonan tabata na altura di e krísis di ENNIA? Si ta si for di ki dia nan tabata na altura i ki paso nan a tuma pa salbaguardiá e penshun di e aseguradonan?
- Den e kaso aki Banko Sentral asumiendo su ròl komo e “Toezichthouder” no a faya ku esaki barbaramente? kiko ta e konsekuensha di e fayo aki i ken tin ku bai asumí responsabilidat di esaki?
- Minister no ta di akuerdo ku mi ku Banko Sentral tambe ta parti di e problema? Ki ròl nan a asumí den e problema aki? Ku kua solushon of senarionan nan a presentá komo solushon pa e problema di ENNIA aki tantu riba e parti di e presupuesto 2024 i tambe e parti ekonómiko di pais?
- Minister loke ta preokupámi ta e manera ku krísis finansiero últimamente ta ser atendé pa nos Banko Sentral. Ora ta pidi informashon, Banko Sentral ta rekurí na nan obligashon di konfidensialidat, pero na momento ku e krísis manifestá nan ta tresé pa gobièrnu resolvé. Nos no mester lubidá e kaso resien di Giro Bank N.V. Mi kier urgí gobièrnu pa hasi un studio profundo na e manera ku Banko Sentral a bini ta manehá krísis finansiero ku tur su implikashonnan. Gobièrnu ta dispuesto pa hasi e studio aki?
- Ku kiko Banko Sentral lo bai kontribuí finansieramente pa di su parti e tambe yuda kubri gastunan di e krísis finansiero di ENNIA aki?
- Ta bèrdat nos lo yega nos “rentelastnorm”ku e fiansa aki i den e último informe di IMF nan a mustra riba e nesesidat pa gobièrnu hasi e invershonnan nesesario pa asina stimulá kresementu ekonómiko i atendé ku nos problemanan sosial?
- Ta bèrdat CFT tambe a duna su remarka kritiko riba e problema aki i kiko tabata nan opinion riba esaki?
- Ta bèrdat Hulanda ke finansiá e préstamo aki bou di kondishon? kiko ta e implikashonnan di e kondishonnan bou di kual Hulanda ke finansiá e préstamo aki?
- Minister na aña 2010 nos pais a kuminsá ku un debe abou pero rápidamente nos a bini ta endeudá nos mes na Hulanda ku práktikamente nos a hipoteká futuro di nos yunan, nietonan i ku e espasio finansiero por lo tantu lo bira solamente posibel a base di mas medida riba un pueblo ku ya no tin espasio pa mas medida?
- Mi a tuma nota ku gobièrnu ta den konsulta ku gobièrnu di Sint Maarten esaki ta nifiká ku kontrario di e kaso di Giro Bank N.V. Sint Maarten den e kaso aki lo bai karga su responsabilidat i atendé realmente ku e kaso di ENNIA.
- Ta bèrdat tin “aangifte” hasi riba e krísis finansiero di ENNIA? For di ki dia esaki a keda hasi i dor di ken òf kua instansha?
- Ta ken i kua instansha ta keda responsabel pa e krísis finansiero di ENNIA?
Señor Minister Silvania, e senario ku nos tin nos dilanti ta pintando un krísis skur i nunka bisto riba nos pais. Gabinete Pisas ku a heredá problemanan finansiero ekonómiko i sosial for di Partidonan PAR, MAN i PIN ku nunka a opta pa karga nan responsabilidat dor di resolvé problemanan finansiero ku nan mes a kousa ku e enkargo ku pueblo di Kòrsou a duna nan for di aña 2017. Ta solamente a hinka e pais den mas problema dor di krea défisit tras di défisit, i krísis tras di krísis i laga pa otro bin solushoná.
Minister en todo kaso bo por konta ku e sosten di Frakshon di MFK i nos ta urgí i nos ta lag’é na bo diskreshon kon abo lo bai atendé i solushoná e krísis finansiero di ENNIA teniendo en kuenta pais i e 30.000 mil penshonadonan ku en total 75.000 hendenan ku di un manera òf otro ta dependé di e penshun ku nan lo bai keda perhudiká pa mal maneho finansiero. Nos kurason ta bati pa nos pais i nan.
Rekordando bo persona na e obligashon den nos Areglo di Estado pa duna miembronan di Parlamento tur informashon rekirí i na e obligashon den e Protokòl firma entre Parlamento i Gobièrnu pa duna e informashon aki no mas tardá ku denter di dos (2) luna, Frakshon di MFK ta keda en espera di bo kontesta.
Atentamente,
_________________
Amerigó C.M. Thodé
Miembro di Parlamento
Lider di Frakshon MFK